به گزارش روزنامه خبرورزشی اتفاقاتی كه والیبال را تهدید میكند و بازیكنانش را. تا حدی كه سیدمحمد موسوی سرعتیزن والیبال بانك سرمایه حق میدهد اگر هواداران والیبال كمكم بازیها را نگاه نكنند.
* لیگ را تا به حال چطور دیدی؟
لیگ مزخرف است. شرایط سال به سال بدتر میشود. با این شرایط و ناهماهنگیهایی كه سر یكسری از تیمها در لیگ اتفاق میافتد و مماشاتی كه برای چند تیم میشود، كیفیت فنی بازیها پایین میآید و تعداد هواداران و تماشاگران را هم كم میكند. اگر من طرفدار لیگ والیبال یا فوتبال باشم، با این شرایط دیگر آن را نگاه نمیكنم. لیگ ما كمی لوث شده، یك روز یك تیم منحل میشود و فردا تیم دیگر، بعد دو تیم دوباره برمیگردند. فكر میكنم تا به حال سه یا چهار بار صالحین ورامین منحل شده و دوباره برگشته، این دفعاتی است كه رسماً اعلام شده. شاید 10 بار بازیكنانش قهر كردند، تمرین نكردند و دوباره برگشتند. متین دو سال است یك ریال به بازیكنانش نداده و از فصل قبل فقط 5 تا 10درصد داده و همین مقدار هم امسال. سازمان لیگ با این كار شرایط لیگ را خراب میكند. تیمهای خوشحساب مثل بانك سرمایه، پیكان و... میگویند فلان تیم پول بازیكنانش را نداده، بازیكنانش را هم نگه داشته و فدراسیون هم هیچ كاری نكرده است چرا ما باید پول بدهیم؟ این شرایط كار را برای بازیكنان خراب میكند و به طور كلی هم برای والیبال، از طرفی كیفیت لیگ را پایین میآورد.
* چه باید كرد؟
به نظرم فدراسیون باید آییننامهای تدوین كند كه طبق آن با همه تیمها رفتار شود. اگر با این شرایط حتی لیگ 8 تیمی شود و همه تیمها به تعهدات مالیشان عمل كنند، میتواند مفیدتر باشد تا لیگی 12 تیمی كه چهار تیمش پول ندهند.
* این شرایط نشان میدهد والیبال ایران از نظر فنی پیشرفت كرده اما ساختاری نه؟
دقیقاً، به نظرم همه هم و غم ما تیم ملی بود. چه بازیكنان و چه فدراسیون 90درصد انرژیشان را چهار ماهی است سر انتخاب سرمربی تیم ملی گذاشتهاند. كسی درگیر لیگ نیست. رسانهها خیلی به لیگ نمیپردازند. حالا نمیتوانم عددی بگویم اما لیگ ما میلیاردها تومان ترنوول مالی دارد، پول رد و بدل میشود، بحث تبلیغاتی دارد. تیمها خیلی هزینه میكنند اما آنقدر كه باید و شاید اسپانسرها از شرایط راضی نیستند. امسال تازه بازیهای لیگ پخش مستقیم دارد، آن هم از شبكه ورزش و شما. با اینكه خیلی خوب است اما چرا شبكه 3 پخش نمیكند؟ فصل قبل، سه یا چهار بازی لیگ پخش مستقیم شد. والیبال را مردم و خبرنگاران دوست دارند، لیگ پویایی داریم و بهترین بازیكنان دنیا با ما صحبت میكنند كه ما میتوانیم بیاییم در لیگ شما بازی كنیم؟دوست دارند اما از این انرژی و پتانسیل بهنحواحسن استفاده نمیكنیم. همه توان را صرف تیم ملی میكنیم كه اگر نتیجه نگرفتیم كل والیبال زیر سؤال میرود.
* اما لیگ مهمتر از تیم ملی نیست؟
لیگ خیلی مهمتر از تیم ملی است. در لیگ بازیكنان بزرگ به تیم ملی معرفی میشوند و بازیكنان مطرح در شرایط ایدهآل قرار میگیرند اما متأسفانه سال به سال شرایط بدتر میشود. ما كه تیممان به قول خبرنگاران بیشترین ملیپوش، كهكشانیها و... را دارد با این حال جلوی تیمهای پایین جدول مشكل داریم و برای برد باید همه توانمان را بگذاریم. نه اینكه فكر كنید ما همه تیمها را راحت میبریم. اگر مدیریت لیگ درست شود و تیمها طبق چارچوب عمل كنند، وضعیت خیلی بهتر میشود و لیگ بهتر میتواند كمكحال تیم ملی باشد.
* شما به دو نكته اشاره كردید؛ ساختار و مدیریت، حالا ما در هر دو بخش ضعف داریم.
من نمیگویم در بخش مدیریتی ضعف داریم. چون اگر مدیریت سیستم ضعف داشت رشد نمیكرد. معتقدم یكسری از قانونها نادیده گرفته میشد. اتفاقاً فدراسیون والیبال در بحث تصمیمگیری درست عمل میكند اما گاهی به دلایل سیاسی یا فشار بعضی ارگانها یكسری از تصمیمات عوض میشوند. یعنی هركسی زورش بیشتر باشد تصمیمات را عوض میكند. اجازه بدهید مثالی بزنم؛ سال 90 در لیگ ما با تیم كاله در ارومیه بازی داشتیم. بازی به دلیل باران سنگ، سكه و پیچ تماشاگران قطع شد. ما به رختكن فرار كردیم و بازی را ادامه ندادیم، نتیجه این بازی را به رغم اینكه یك - یك مساوی بود در نهایت 3 - صفر به نفع تیم ارومیه تمام كردند. امسال همان اتفاق، بین دو تیم شهرداری تبریز و هاوش گنبد افتاد و تیم تبریز به دلیل پرتاب سكه تماشاگران از زمین بیرون رفت ولی نتیجه را 3- صفر به نفع تیم تبریز دادند، چرا؟! مگر این بازیها در یك فدراسیون و یك لیگ با یك قانون مشخص اتفاق نیفتاده؟ تغییرات و عدم استفاده درست از قانون، دید مردم و تماشاگران را خراب میكند، حتی شاید این شائبه پیش آید كه در لیگ والیبال، روابط زیاد است. همانطور كه قبلاً هم گفتم تصمیمات مدیریتی خوبی در فدراسیون گرفته میشود اما یكسری فشارهای بیرونی باعث تغییر آن میشود.
* در قرعهكشی لیگ برتر والیبال، داورزنی به صراحت به تیمهای بدهكار برای تسویه تذكر داد تا كار به وساطت نكشد اما حالا واسطهها، تیمهای منحل شده را با پادرمیانی برمیگردانند...
بحث خیلی سیاسی شد اما چه بگویم. دقیقاً همان اتفاقی كه شما گفتید در لیگ ایران افتاده است. بعضی اتفاقات هم اجتنابناپذیر است. فدراسیون با تیم پارسه كه بازیكنان سرباز برایش بازی میكنند چه كار كند؟ فدراسیون باید بازیكنانش را به پادگان بفرستد؟ نمیشود چون آینده والیبالی آنها بعد از 2 سال حضور در پادگان نابود میشود. بعضی جاها فدراسیون مجبور به انجام یكسری كارهاست كه اصلاً درست نیست. به نظرم ارگانی كه زور بیشتری دارد نباید فدراسیون را مجبور به كاری كند. ورزش روح شادی دارد و برای خالی كردن هیجانات است نه برای انجام یكسری كارها كه نمیتوانم بگویم، یا نه برای حضور واسطهها. اگر در این بین حق و حقوق بازیكنان را بعضی تیمها بدهند، خوب است ولی متأسفانه این اتفاق هم نمیافتد و بازیكنان این تیمها پولی هم نمیگیرند. یك بازیكن والیبال حداكثر 8 تا 10 سال میتواند بازی كند و پول بگیرد. قرار نیست 30 سال والیبالیست باشد. فكر كنید در این 8 سال به تیمی هم برود كه پولی ندهد، چه میشود؟ همه زندگیاش به هم میریزد. هزینه یك ورزشكار حرفهای خیلی بالاتر از یك فرد معمولی است ولی عدم پرداخت به موقع دستمزد والیبالیست مشكلات زیادی را به وجود میآورد. بعضی دوستان من كه در چند تیمی هستند كه پول نمیدهند واقعاً در تأمین هزینههای روزمرهشان ماندهاند. خیلی از آنها زن، بچه و خانواده دارند و درآمد میخواهند.
* ممكن است این شرایط برای محمد موسوی هم اتفاق بیفتد؟
بله ممكن است روزی چنین شرایطی برای خود من هم اتفاق بیفتد. البته باید توجه داشت كه معمولاً شرایط بازیكنان ملیپوش در لیگ بهتر است چون در تیمهای بهتر با اسپانسرهای قویتر بازی میكنیم.
* حالا شرایط خیلی سختتر شده نه؟
اما حالا اصلاً پولی نمیدهند. مدام قول امروز و فردا را میدهند. اصلاً كسی نیست. شما باید طرف حساب داشته باشی تا بگویی این طرف حساب من است. یكی بگوید صالحین ورامین چه كسی است؟ كی پشت آن است و مدیرعاملش كیه؟ اسپانسرش كیه و پولش از كجا میآید؟ هیچكس نمیداند كیه؟ وقتی كسی خبر ندارد، نگذارند به لیگ بیاید. تیمی كه بیشترین حاشیه و اتفاقات را از نظر تماشاگران و یكسری بازیكنانش داشته. تیم ما میخواهد آنجا برود تهدید میشود كه: «ای بیاید اینجا سرتان را میبریم، بیاید اینجا فلان میكنیم.» حرف كه باد هواست اما میزنند. خب چرا میگذارند این تیم در لیگ باشد. اصلاً با یك تیم كمتر، هیچ مشكلی پیش نمیآید، 12 تیم با 11 تیم فرقی نمیكند. كیفیت لیگ را بالاتر میبرد و بازیكنان تقسیم میشوند، دیگر تیم ضعیف وجود ندارد. با یك تیم كمتر دیگر خبری از تیم ضعیف نیست. ولی نمیدانم چرا یكسری مماشات میشود. میگویند هوادار آن شهر گناه دارد. هوادار گناه دارد اما بازیكنان واقعاً زندگیشان از این راه میگذرد و والیبالیستها زمان كوتاهی بابت بازی پول میگیرند. ما خیلی خوششانس بودیم كه در این سن و سال پول میگیریم. خیلی از همدورههای من به خاطر مصدومیت كنار رفتهاند. ما شانس آوردیم كه چند سال متوالی از والیبال درآمد داریم. هر رشتهای مصدومیت و افت دارد. یكسال بازی نكنی سال بعد تیمها سراغت نمیآیند. این شرایط هست اما اگر یكی، دو سال هم پول نگیری؟ دیگر... من بازیكنی در پارسه میشناسم كه چهار سالی است در لیگ بازی میكند و تا به حال هم پول نگرفته. 4 سال! وزارت دفاع پول، پارسه و یك سال هم با سایپا قرارداد بست كه قراردادش ثبت نشد و پولی به او ندادند. یك سال دیگر هم در لیگ یك بود. او از كجا بخورد؟
*این قراردادها ضمانت اجرایی ندارد؟
چرا دارد. باید بروی كمیته انضباطی شكایت كنی. كمیته انضباطی باشگاه را محكوم به پرداخت پولت میكند. میگویند قراردادت را ببر دادگاه شكایت كن. با اینكه باشگاه شخص حقوقی است اما بعضی باشگاهها حقوقی نیستند. اصلاً روی هوا است. معلوم نیست كیه؟ در حالی كه شخص حقوقی باید شركت را ثبت كرده باشد، پشتوانه مالی داشته باشد. هیچكس نیست. یك شهر است. میگویند تیم ورامین. میگویند فرماندار پول میدهد. آخر فرماندار كه بودجه ندارد، از كجا بدهد؟ نماینده مجلس، فرماندار و شهردار صحبت میكنند اما حرف آنها كه پول نمیشود.
* بعد از اعتراضات و حاشیهها همه ویدئوچك را راهحل دانستند و یك هفته هم استفاده كردند اما بعد متوقف شد.
دو هفته ویدئوچك وصل بود اما یك هفته در بازیها استفاده شد كه نه كسی اعتراضی كرد و نه طرف داور رفت. چند بار از ویدئوچك به درستی استفاده شد. شما نگاه كنید در مسابقات جهانی با بهترین داوران، هر ست تیمها به درستی چهار، پنج بار درخواست ویدئوچك میدهند. معلوم است كه داور اشتباه میكند. چراكه سرعت در والیبال خیلی بالاست. داور با چشم غیرمسلح اشتباه میكند. وقتی داوری با سطح بالای جهانی در هر ست 4، 5 بار ویدئوچك استفاده میكند، حساب كنید در لیگ ما چه خبر است، بعد میگویند كه بازیكن هم حرف نزند. وقتی ویدئوچك در تهران داریم باید استفاده كنیم دیگر. من نفهمیدم چرا آن را جمع كردند؟
* میگویند به خاطر اینكه یك قطعهاش خراب است.
مگر قیمتش چند است؟ ما اصل آن را داریم و یك قطعهاش خراب شده، مصرفی است و باید درست شود. حداقل باید برای پلیآف از آن استفاده كنند. خیلی تیمها متضرر میشوند.
* در چند تا از بازیها خیلی عصبی بودی، به اشتباهات داوری برمیگشت؟
من امسال از اول فصل تصمیم گرفتم كاری به كار كسی نداشته باشم. معلوم است با یكسری از اتفاقات آدم عصبانی میشود. این فصل فشار روی تیم ما خیلی زیاد است، هر كس رد میشود میگوید شما دو تا باخت دارید؟ نمیگویند 15 هفته برد داشتهاید، فقط باخت را میبینند. تیم ملی هستیم. هر جا میرویم میپرسند تیم ملی است یا باشگاهی؟ اینها همه فشار روی تیم ما میگذارد. اگر فشار نباشد تیم ما از نظر قدرت و توان بازیكن شاید بتوانم بگویم از پیكان بالاتر است اما شرایط فنی تیم تحت تأثیر فشار و استرس است. استرس مستقیماً روی بازیكن است به ویژه باتجربهها. چراكه باشگاه، مردم، رسانهها انتظار دارند، حتی خودت از خودت. بعضی مواقع میدانی تلاش میكنی اما چند تا اشتباه داوری همه زحماتت را به باد میدهد. این به آدم فشار میآورد، هر قدر هم كه صبور باشی، بالاخره یك جایی از كوره در میروی اما من این فصل سعی كردهام آرامتر باشم.
* چهطوری؟
بالاخره آدم وقتی سن و سالش بالا میرود، كمی آرامتر میشود، باتجربهتر میشود. من هم كه 30 سالهام، در ورزش مسن هستم اما یكسری مسائل درستبشو نیست. من قبول كردم كه یكسری مسائل داوری درست نمیشود. حد ما این است. والیبالمان، داوری و مربیان ما همین هستند. چیزی بیشتر از این نمیشود چون كاری بیشتر از این برایش نمیكنیم. كدام كلاس حرفهای داوری، كدام علم جدید قضاوت؟ كدام ویدئوچك؟ حالا همه لیگهای خوب دنیا ویدئوچك دارند. داوری در والیبال دنیا كنار رفته. داور حالا آدمی است كه فقط سوت میزند. همه چیز را ویدئوچك میكند و مشكلی هم پیش نمیآید.
* لوكاس میگفت در لیگ لهستان بعضی مواقع خود داور تقاضای ویدئوچك میدهد.
واقعاً آنقدر سرعت در والیبال زیاد است كه داور توپ را نمیبیند. شاید تیم ما 12 یا 14 نفر باشیم؛ سر یك توپ 6 نفرمان میگوییم داخل شد و 6 نفر دیگر معتقدند اوت شد. ما غرض نداریم كه، یكسری به نفع خودمان میگوییم و یكسری به ضرر. چشم اشتباه میكند. در والیبال خیلی پیش میآید. فوتبال نیست كه توپی بیاید، از خط رد شود یا نشود. داوری فوتبال هم سخت است اما در والیبال به خاطر سرعت بالاتر، اشتباهات بیشتر میشود. داور باید حواسش به چند جهت باشد؛ خطای تور، پای پشتخطزن روی خط نرود، اوت داخل، پنجه پاسور دوضرب نشود، حمل، در یك ثانیه كه رالی اتفاق میافتد، داور باید این همه خطا را ببیند، كه یكسری را نمیبیند. تقصیری هم ندارد. این مسائل ما را عصبی یا پرخاشگر میكند یا باعث اعتراض شدیدمان به داور. شاید درست هم نباشد اما آدم هستیم دیگر از كوره در میرویم، پسر پیغمبر كه نیستیم. آدم هستیم نفسی میاید و میرود. اعصاب داریم و فشار روی ما زیاد است و ممكن است عصبانی شویم.
* خودت میبینی اگر كنار باشی، سرعتیزنهای جوان جای تو را پر میكنند.
قطعاً هستند اما نه سال دیگر. كل كشورهای بزرگ و صاحب سبك والیبال دنیا مثل؛ ایتالیا، بلغارستان، برزیل و... یكسری نسل طلایی دارند كه در قهرمانی جهان، نتایج خیلی خوب میگیرند، كمكم كه از تیم ملیشان میروند، دو تا سه سال زمان میبرد تا جوانان به شرایط آرمانیاشان برگردند و همسطح بقیه ملیپوشان شوند. اینطوری نیست كه یكدفعه 8 بازیكن ملیپوش كنار بروند. دو تا سه بازیكن میروند، دو، سه بازیكن جدید میآیند، كه یك تا سه سال طول میكشد. نمیشود یك پاسور جوان یك ساله سعید معروف، امیر غفور یا شهرام محمودی شود. شاید كمی طولانی شود و حتی ضعفهایی هم باشد اما این بازیكنان تا ابد كه نمیتوانند در تیم ملی بمانند. بالاخره باید زمانی تعدادی از بازیكنان بروند تا بازیكنان باانگیزهتر جایگزین آنها شود. شك نكنید سطح فنی تیم كمی افت میكند اما نسبت به استعداد و انگیزه بازیكنان شرایط دوباره به حالت قبل برمیگردد.
* یعنی نباید نگران افت تیم ملی باشیم؟
نه جای نگرانی نیست. بالاخره ما تا ابد كه نمیتوانیم در تیم ملی بازی كنیم. البته مردم و مطبوعات ما خیلی نتیجهگرا هستند. اصلاً همه چیز روی نتیجه میچرخد. نتیجه بگیری میروی آسمان، نتیجه نگیری همان روز میآیی پایین. خود ما بازیكنان وقتی یك بازی را میبازیم انگار كشتیهایمان غرق شده و یك بازی را میبریم در آسمان سیر میكنیم. كلاً اینجوری برای ما جا افتاده كه درست هم نیست اما اگر مردم كمی صبور باشند، بدانند تیم در حال جوان شدن است و یكسری بازیكن عوض شدهاند، بعدها نتیجه بهتری میگیریم.
* یعنی پوستاندازی تیم حداقل یك سالی زمان میبرد؟
بیشتر. ما حالا بازیكن جوان زیاد داریم. ما 4 بازیكن جوان باتجربه داریم كه هنوز میتوانند برای تیم ملی بازی كنند. هنوز شرایط فنی و بدنی خوبی دارند. نهایت یكی، دو بازیكن امسال عوض شود و یكی، دو بازیكن سال آینده. شاید تا چهار، پنج سال بعد 70 درصد تركیب تیم تغییر كند.
