ستارههایی که راهی اروپا شده و در لیگهای معتبر میدرخشند. سردار آزمون، علیرضا جهانبخش، سعید عزت اللهی و میلاد محمدی در زمره این ستارهها هستند و البته کریم انصاری فرد که متعلق به نسل قبلتر از اینهاست. دلیل این کمبود ستاره چیست؟ این سوالی است که ستارههای جوان و لژیونر فوتبال ایران میتوانند پاسخگویش باشند.
علیرضا جهانبخش که سه، چهار سال قبل، وقتی تنها 18 سال داشت به اروپا رفت و پیراهن نایمخن را پوشید به این سوال
پاسخ میدهد: «بستگی دارد شما ستاره را از چه بعدی میبینید. این مهم است که شما در چه شرایطی و به چه بازیکنی ستاره میگویید. اگر به تیم ملی نگاه کنیم، بچههایی که در دوره ما بودند، از سردار گرفته تا سعید عزت اللهی و میلاد محمدی همگی در اروپا حضور داریم. یک رده بالاتر از ما هم کریم انصاری فرد، احسان حاجی صفی، مرتضی پورعلی گنجی و امثال علیرضا بیرانوند بودند. در همه نسلها بازیکنان فوق العادهای داشتیم اما قریب به اتفاق این بازیکنان مسیری را که داشتند ادامه ندادند.»
اکثر ستارههای جوان فوتبال ایران چرا این مسیر را ادامه ندادند؟ جهانبخش میگوید: «انتخابهایی که انجام میشود یکی از دلایل پیشرفت است. در این بین مشورت با آنهایی که تجربه دارند خیلی اهمیت دارد. باید ببینید چه کسی مشورت میدهد و چه کسی یک بازیکن را کمک میکند. انتخاب اشتباه میتواند دو سال، یک بازیکن را عقب بیندازد. دو سالی که در این سطح از فوتبال اروپا جبرانش سخت است. بازیکنانی که با ما در تیم جوانان حضور داشتند همگی در لیگ برتر میدرخشند. همگی تلاش میکنند تا پیشرفت کنند. هر کدام هم مسیری را انتخاب کردند. بازیهای آنها نوید روزهای خوبی را میدهد. نوید روزهایی که به مراحل بالاتر برسند و دوباره پیشرفت کنند. فقط یک شرط دارد، اینکه انتخابهای درستی انجام بدهند.»
علیرضا جهانبخش، وقتی پیشنهاد نایمخن را دریافت کرد، پرسپولیس را هواخواه خود میدید. حضور در پرسپولیس، جدا از شهرت حیرت آورش، سودی میلیاردی وارد جیب جهانبخش میکرد. علیرضا اما تصمیم گرفت با مبلغی کمتر و دردسری بیشتر به هلند برود و برای نایمخن بازی کند.
او از اتفاقات آن روزها صحبت میکند: «در آن دوره دو بحث وجود داشت. پرسپولیس شرایط فوق العادهای را پیش روی من قرار داده بود. بازیکنان اسم و رسم داری جذب کرده بود و شرایط مالی مناسبی هم داشت. من و پرسپولیس به امضای قرارداد داخلی هم نزدیک شده بودیم. یعنی توافق انجام شده بود. حضور در پرسپولیس و استقلال برای هر بازیکنی فوق العاده است، چون این دو تیم بهترین باشگاههای ایران محسوب میشوند. ماندن در ایران و حضور من در پرسپولیس یکی از آرزوهای پدرم بود. به یکباره بحث نایمخن به میان آمد. خیلی فکر کردم، با خودم گفتم شاید اگر یکی دو سال بگذرد، دیگر این پیشنهاد به دستم نرسد. تصمیم اصلی را خودم گرفتم و البته در این مسیر با افرادی نیز مشورت کردم. پاسخ اکثر مشورتها این بود که به اروپا بروم و برای نایمخن بازی کنم.»
به گفته جهانبخش، مشورت یکی از دلایل موفقیت او و حضورش در فوتبال اروپا است: «مادرم دوست داشت ایران بمانم و کنار خانواده باشم.
پدرم هم علاقه داشت به پرسپولیس بروم و این انتقال نهایی شود. من اما دوست داشتم به اروپا بروم و تصمیم گرفتم این اتفاق بیفتد. پدر و مادرم هم قانع شدند که چنین تصمیم بگیرم. آن زمان امیر عابدینی که مدیرعامل داماش بود خیلی حمایتم کرد. او روی تصمیمم تاثیر داشت و البته تلفنی که از امیر هاشمی مقدم دریافت کردم. او از هلند تماس گرفت، دلگرمم کرد و به من اطمینان داد که در نایمخن موفق میشوم. با مهدی مهدوی کیا هم صحبت کردم. او هم اروپا را به من پیشنهاد داد و تاکید کرد اگر به هلند بروم پیشرفت میکنم.»
علیرضا حضور در نایمخن را به محبوبیت در پرسپولیس و مبلغی میلیاردی ترجیح داد. تصمیمی از یک جوان 18 ساله در روزگاری که هم سن و سالهایش حتی شهرت را به فوتبال و آینده ارجح میدانند. جهانبخش خاطره جالبی در این مورد نقل میکند: «از نظر محبوبیت قطعا پرسپولیس و نایمخن قابل مقایسه نبودند. وقتی پس از حضور در نایمخن به تیم ملی دعوت شدم، خیلیها فکر میکردند مثل قوچاننژاد و دژاگه، در اروپا بزرگ شدهام. میگفتند بازیکنی هست با نام جهانبخش که در هلند به دنیا آمده و بزرگ شده و حالا به تیم ملی ایران رسیده است. آنچنان شناختی روی من وجود نداشت، بخصوص بین ایرانیهایی که خارج از کشور زندگی میکردند. البته برخی که لیگ ایران را رصد میکردند مرا و خصوصیاتم را میدانستند.»
پشت پا زدن به پرسپولیس و انتخاب نایمخن، از لحاظ مالی نیز علیرضا جهانبخش را متضرر کرد. البته در کوتاه مدت. او میگوید: «سالی که از پرسپولیس پیشنهاد داشتم میتوانستم شرایط فوق العادهای را از نظر مالی تجربه کنم. قطعا درآمد بیشتری نسبت به هلند داشتم اما دقیقش را نمیدانم. شاید دو برابر پولی که از نایمخن گرفتم را میتوانستم از پرسپولیس دریافت کنم. پول کمتر را انتخاب کردم تا پیشرفت کنم. به خاطر عقیدهای که داشتم به اروپا رفتم. گفتم پول همراه پیشرفت میآید. از انتخابم راضیام و خدا را شکر شرایط خوبی در هلند دارم.»
حضور در کشوری غریب شاید یکی دیگر از عوامل کمبود ستاره لژیونر در این نسل از فوتبال ایران باشد.
جهانبخش توضیح میدهد: «نمیخواهم طوری صحبت کنم که سوء تفاهم بهوجود بیاید. مثلا بگویم کاری را من انجام دادم و دیگران نتوانستند. شرایط مالی مناسب، حضور کنار خانواده و زبان مادری از دلایلی است که یک بازیکن جوان را مجاب میکند در ایران بماند. همه اینها تاثیری روی من نداشت. تصمیم گرفتم که بیایم و روی حرفم پافشاری کردم.
من در سه تیم المپیک حضور داشتم. اولی زمان منصوریان که کریم انصاری فرد و احسان حاجی صفی حضور داشتند، دومی دوره حضور او در تیم زیر 22 سال که بازیکنانی نظیر بیرانوند و پورعلی گنجی حضور داشتند و سومی هم دوران مربیگری محمد خاکپور. همیشه گفتهام اکثر بچههایی که در ردههای پایه کنارشان بازی میکردم لیاقت پیشرفت را دارند. وقتی بازیکنان آن رده فوتبال ایران را با ردههای پایه هلند مقایسه میکنم واقعا تفاوتی نمیبینم. حتی برخی از بچههای ما استعدادشان بیشتر هم هست. فقط میماند یک عزم جدی برای خروج از ایران و گذشت از شرایطی که آنجا دارند. باید دید این بازیکنان نسبت به اهدافی که دارند چقدر جدی هستند. خیلیها توانایی بازی در اروپا را دارند. اگر آنها را گلچین کنم، یک تیم میشوند.»
