خبرورزشی/ پریسا غفاری؛ تصور سرما و صعود در سرمای زیر ۳۰ درجه آن هم روی یخ برای هر کس قابل تصور نیست، اما زهره عبدالله‌خانی، دختر ۳۶ ساله ایرانی از همان اول کودکی به همراه پدر و مادرش کوهپیمایی را به صورت تفننی شروع کرد. همه‌چیز عادی ادامه داشت تا این‌که در ۱۸ سالگی تصمیم می‌گیرد به صورت حرفه‌ای ورزش کند.

عبدالله‌خانی سال ۸۲ به‌رغم میل مربی‌اش، صخره‌نوردی را شروع می‌کند و دو سال بعد رقبایش را کنار می‌زند و اولین مدال کشوری‌اش را به گردن می‌اندازد. زهره از سال ۸۹ مسیرش را به سمت سرما تغییر می‌دهد و به دختر یخی ایران معروف می‌شود. در قهرمانی آسیا ۲۰۱۴ کره‌جنوبی صاحب مدال برنز شد تا تنها مدال‌آور بانوی این رشته لقب گیرد. او دختر الهام‌بخش المپیک سوچی نیز هست.

چطور شد در این رشته فعالیت را آغاز کردید؟
فرزند اول خانواده هستم. پدر و مادرم هردو کوه‌نورد هستند و در کودکی همیشه مرا همراه خودشان به کوهستان می‌بردند. نفس کشیدن در هوای کوهستان باعث شد تا کوه و صخره‌ها بخشی از زندگی‌ام شود. وقتی به قله صعود می‌کردیم و از آن‌جا به پایین نگاه می‌کردم غرور خاصی به من دست می‌داد. عاشق ارتفاع و اوج گرفتن بودم. احساس می‌کردم در آن بالا به آسمان نزدیک‌ترم. در قله احساس می‌کردم همه دنیا زیر پای من است.

ورزش قهرمانی‌تان کی شروع شد؟
از سال ۸۲ همراه یکی از دوستانم عضو باشگاه سنگ‌نوردی شدیم، اما مسیر زندگی ورزشی‌ام بهار سال ۸۹ تغییر کرد و تصمیم گرفتم از صخره‌های یخی صعود کنم. بهار آن سال در یک دوره کارآموزی پیشرفته یخ‌نوردی در منطقه حسن‌دره فشم شرکت کردم. برای اولین بار تبر را به دست گرفتم و صعود پس از ضربه زدن با تبر و کرامپون (کفش یخ) روی یخ حس بی‌نظیری به من داد. پس از این اتفاق تمرکزم را روی یخ‌نوردی معطوف کردم و با نایب‌قهرمانی در کشور شروع کردم.

کوه‌نوردی و یخ‌نوردی ربطی به هم دارند؟
خیلی زمینه مشترک دارد ولی خیلی متفاوت هستند.

می گویند خیلی سرمایی هستید؟
بله اولین باری که کوه رفتم یادم هست خیلی گریه کردم که سردمه. سرپرست برنامه گفتند بهتره برگردید، اما انگیزه زیادی داشتم و ادامه دادم.

هوانوردی هم می‌خوانید؟
بله، سال ۸۹ به عنوان دانشجوی نمونه هم انتخاب شدم.

پس پاهات هیچ‌وقت روی زمین نیست!
کلاً ترجیح می‌دهم در ارتفاع باشم، چون خیلی دوستش دارم.

زمان دیدن یخ چه حسی دارید؟
از راه دور دیدن یک کوه‌یخی لذت می‌برم.

بعضی وقت‌ها یک جمله حالت را بد می‌کند؛ مثل اینکه بگویند یخ‌های قطب شمال و جنوب در حال آب شدن است!
خیلی تلخه. نه فقط برای من که یخ‌نوردی می‌کنم بلکه از نظر طبیعی و اکوسیستمی هم بد است. دوست دارم روزی بتوانم به آن‌جا بروم و با عکس‌هایی که ارسال می‌کنم به دنیا نشان بدهم که چه اتفاق بدی در پیش است.

برای این رشته خیلی هزینه می‌کنید؟
بله. من بار‌ها شده برای هزینه مربی، تجهیزات و شرکت در مسابقات جنگیده‌ام.

شما و آقای زینعلی الهام‌بخش یخ‌نوردی هستید!
۲۰۱۴ برای اولین بار در المپیک به صورت نمایشی یخ‌نوردی اجرا شد و آن جا ایران دو نماینده داشت من و آقای زینعلی؛ همین مسئله باعث شد بگویند الهام‌بخش یخ‌نوردی. خیلی از کشور‌ها ورزشکاران بی‌شماری در المپیک زمستانی دارند، اما در یخ‌نوردی نه.

تا به حال شده به هنگام مسابقه یخ بزنید؟
جام جهانی ۲۰۱۴ روسیه بود که دمای هوا منفی ۳۰ درجه را نشان می‌داد. وقتی کاپشنم را درآوردم تا شروع کنم به صعود، هرچند بار که گیره‌ها را برای ادامه کار بیرون می‌آوردم دستم را به سمت بدنم می‌بردم تا گرم شود. شهر سوچی کاملاً منجمد بود.

تا به حال مصدوم شدید؟
سال ۸۴ وقتی از دیواره سقوط کردم. ۱۰ ماه آسیب‌دیدگی زانوی راست داشتم و پزشک معالجم می‌گفت تا ۲ سال نمی‌توانم صخره‌نوردی کنم، بعد از ۱۰ ماه وقتی کمی بهتر شدم با انگیزه بیشتری ادامه دادم. هر اندازه ادامه مسیر سخت‌تر می‌شد مشتاق‌تر می‌شدم، از کودکی یاد گرفته بودم هیچ وقت تسلیم مشکلات نشوم. کسب مقام سومی در رقابت‌های دانشجویان کشور در اراک اولین موفقیتی بود که پس از آسیب‌دیدگی به دست‌آوردم.

لحظه‌ای که مدال آسیایی را به گردن انداختی چه احساسی داشتید؟
مسابقات قهرمانی آسیا کره‌جنوبی بود که اولین مدال تاریخ یخ‌نوردی را به گردن انداختم. حتی باور آن سخت بود. می‌توانم بگویم یکی از خوشایندترین لحظه‌های زندگی‌ام بود.

تفاوتی بین آن‌چه این جا تمرین می‌کنی و مسابقات جهانی وجود ندارد؟
خیلی تفاوت زیاد است؛ مثلاً من مدالم در گرایش سرعت است، دیواره سرعت ۱۵ متر عمودی است. یخی که من در ایران برای تمرین در اختیار داشتم، ۷، ۸ متر بود. من فیلم‌هایی را که نگاه می‌کنم، یک آه تلخ می‌کشم که تا ۸ متر اول قهرمان آسیا می‌شدم ولی از ۸ متر که رد شد، بدن من به بقیه‌اش عادت نداشت. انگار که شما دونده ۲۰۰ متر باشی ولی در ۱۰۰ متر بتوانی تمرین کنی.

هزینه این ورزش خیلی زیاد است؟
بله، چون همه وسایل و تجهیزاتی که وارد می‌شود، استاندارد‌های بالایی دارند و تکنولوژی ساخت آن‌ها در اختیار کشور‌های محدودی است و واردات این وسایل هم خیلی سخت است برای این‌که به طور مثال تعداد محدودی دختر در کشور به صورت حرفه‌ای تمرین می‌کنند و واردکننده ترجیح می‌دهد سایز پای مردانه وارد کند. من خودم پایم ۳۸ است و اولین‌باری که مسابقه جهانی دادم با کفش شماره ۴۲ این کار را کردم. یادم هست اولین باری که برای مسابقه به کره‌جنوبی رفته بودم، آن‌جا فضایی مانند خیابان منیریه تهران که مرکز فروش لوازم ورزشی است، داشت. در مغازه اول که داخل شدیم، دیدم ۱۰۰ مدل تبر و ۲۰۰ جفت کفش مختلف هست. تازه آن‌جا تفاوت را حس می‌کنی و می‌بینی که قرار است با چه کسانی رقابت کنی.

اهداف شخصی شما در یخ‌نوردی چیست؟
من خودم را فردی با پشتکار و انگیزه بالایی می‌شناسم و امیدوارم روزی برسد که بتوانم مدال مسابقات بین‌المللی را از آن خود کنم. زمانی که من مدال قاره‌ای خود را کسب کردم، تا پیش از آن تمامی مدال‌های رقابت‌های آسیایی مال بانوان کره‌ای بود، پس من اولین مدال‌آور غیرکره‌ای بودم. امیدوارم در آینده با حمایت بیشتر، بتوانم مدالی جهانی داشته باشم.