خبرورزشی/ سعید اکبری-ابوظبی : ساعتی بعد از افتتاحیه جام ملت‌ها، رودرروی یکی از مهمان‌های ویژه بازی؛ او کسی نیست جز مهدی مهدوی‌کیا. چهره دوست‌داشتنی فوتبال ایران؛ کسی که مردم دوستش دارند، چون همیشه کنار آن‌هاست. مهدوی‌کیا حالا برای‌مان چهره‌ای فراتر از یک چهره فوتبالی است. او گاه از مسائل اقتصادی و اجتماعی هم حرف می‌زند، درست مثل همین مصاحبه. با مهدوی‌کیا بعد از سفر طولانی‌اش و یک روز خسته‌کننده رودررو نشستیم و از مسائل زیادی حرف زدیم.

آقا مهدی، به امارات برگشتید. فکر کنیم یاد جام ملت‌های ۹۶ و آن نسل طلایی افتادید که خود شما جزئی از آن بودید.
اول اینکه استادیومی که برای افتتاحیه در آن حاضر شدم، همان استادیومی بود که ما در آن در نیمه‌نهایی به عربستان باختیم و متأسفانه نشد به فینال رقابت‌ها برویم. در آن مسابقات ما سوم شدیم. راستش در امارات هم خاطرات خوب داریم و هم خاطرات بد. در سال ۹۶ اینجا درخشش خوبی داشتیم ولی متأسفانه نشد به فینال برسیم و تنها حسرتش برای ما باقی ماند.

شما خیلی بدشانس بودید که در دوران بازیگری نتوانستید قهرمان جام ملت‌ها شوید.
بله ما دو بار به نیمه‌نهایی رفتیم که هر دو بار در ضربات پتالتی باختیم. این خیلی حسرت‌بار بود که نتوانستیم به فینال برویم ولی کاری نمی‌شود کرد، قسمت ما هم این بود. خود ما فکر می‌کردیم با تیم ۹۶ قهرمان شویم. یک نسل فوتبالی از ایران رو شد که همه جوان بودند. آن‌ها در لیگ درخشیده بودند. ما هر چند بازی اول را مقابل عراق باختیم ولی از بازی دوم به ثبات رسیدیم. تا آخر هم تیم با همان ارنج بازی کرد. عربستان را ۳ بر یک بردیم، به کره ۶ تا زدیم و خلاصه حسابی قدرت‌نمایی کردیم. چند سالی بود که فوتبال ایران افت داشت ولی با آن نتایج ما به سطح اول آسیا برگشتیم و بعد با رفتن به جام جهانی ۹۸ موفقیت را کامل کردیم.

سال ۲۰۰۰ و آن جام ملت‌ها هنوز برای همه گنگ است. چقدر تیم پرستاره‌ای داشتیم و چقدر شروع‌مان خوب بود ولی چیزی که همه فکر می‌کنیم این است که آن تیم قربانی حاشیه‌ها و اختلافات داخلی شد.
ما تیم خیلی خوبی داشتیم. مجموعه‌ای از ستاره‌های سرخابی و یک‌سری بازیکنانی که خارج از کشور بازی می‌کردند. به نظر من نتایجی که در گروه به دست آوردیم خوب بود ولی بعد به کره خوردیم. در آن بازی هم کاملاً بدشانسی آوردیم. تا دقیقه ۹۰ جلو بودیم که گل خوردیم و بعد هم گل طلایی را دریافت کردیم. یک مقدار کنترل تیم سخت شده بود. باید نظم و انضباط بیشتری در تیم می‌بود. واقعاً تیم پرستاره‌ای داشتیم و خیلی حیف شد. نتوانستیم به نیمه‌نهایی برسیم.

شما همواره چهره‌ای آرام بوده‌اید. اتفاقات داخلی آن زمان چقدر روی تمرکز خود شما اثر گذاشت؟
در آن تیم خیلی از بازیکنان ستاره‌های استقلال و پرسپولیس بودند و یک مقدار هم شرایط نظم و انضباط خوب نبود. کنترل بازیکنان سخت شده بود ولی در کل بازی‌های خوبی کردیم و جلوی کره بدشانسی آوردیم. اگر از آن بازی عبور می‌کردیم... نشد دیگر و متأسفانه حذف شدیم.

ظاهراً تیم دو دسته شده بود.
نه دسته‌ای در کار نبود. به نظر من نظم و انضباط تیم کلاً خوب نبود و تیم کنترل نمی‌شد.

یعنی کادر فنی باید بهتر عمل می‌کرد، درست است؟
شاید بهتر بود محکم‌تر جلوی یک‌سری اتفاقات می‌ایستادند که تیم نظم بگیرد. ما سال ۲۰۰۷ هم اوت شدیم و به همین کره‌جنوبی باختیم. همه فکر می‌کردند سال ۲۰۰۰ با توجه به درخششی که در ۹۶ و بعد ۹۸ داشتیم، می‌توانیم قهرمان شویم. البته این را هم بگویم وقتی تیم می‌بازد، همه دنبال حاشیه هستند. من در ۴ دوره جام ملت‌ها حاضر بودم و متأسفانه نشد به فینال برسیم.

بعد از جام ملت‌های ۲۰۰۰ در لبنان یک دوره مهدی مهدوی‌کیا خیلی اذیت شد، به شکلی که شما آن مصاحبه معروف را با برنامه ۹۰ کردید. آن شب روی خط برنامه ۹۰ خیلی عصبی بودید...
بخشی از اتفاقات ناخوشایند بود. تیم اوت شد و همه تلاش خودشان را کرده بودند. اینکه دنبال مقصر بگردیم و حالا بخواهیم تقصیر را گردن یک نفر بیندازیم، ناراحت‌کننده بود. وقتی یک تیم می‌برد، همه می‌برند و وقتی می‌بازد، همه با هم می‌بازند. من زیاد از این اخلاقیات خوشم نمی‌آمد. شاید اگر الان بود پاسخ‌شان را نمی‌دادم. کلاً اگر به حاشیه‌های آن موقع نمی‌پرداخیتم بهتر بود. همه واقعاً در شکست مقصر بودند.

ولی کاسه کوزه ‌ ها را انگار سر شما شکستند.
بله، همه مقصر بودند ولی همه هم دوست داشتند مقصر پیدا کنند. البته طبیعی است بعد از شکست‌ها این اتفاقات می‌افتد.

چند وقت پیش بود که عکس شما و حلالی آمد که آشتی کردید.
(خنده) ما قهر نبودیم. این مسائل نبود. واقعاً چنین چیز‌هایی مسائل حاشیه‌ای است که کمکی به فوتبال نمی‌کند.

جام ملت‌های ۲۰۰۴ برای ما عالی بود. هنوز حسرتش را می‌خوریم چرا آن تیم قهرمان نشد. در حالی که واقعاً شایسته قهرمانی بودیم.
بله واقعاً شایسته قهرمانی بودیم. اگر آن اتفاقات در چین نمی‌افتاد و به فینال می‌رفتیم، شانس اصلی قهرمانی بودیم. در آن جام ملت‌ها ما خیلی خوب بازی کردیم و راحت قهرمان می‌شدیم.

معمولاً تیم ملی قربانی داوری می‌شود. به نظر شما پشت پرده این ناداوری‌ها چیست؟‌
نمی‌شود درست درباره اش حرف زد. سال ۹۶ آن داور مصری، سال ۲۰۰۴ آن داور لبنانی و اخراج ستار زارع. اخراجی که از تیم چین نکرد، چون کریمی با گلرشان تک‌به‌تک بود. همه آن اتفاقات دست به دست هم داد. ما حتی در پنالتی‌ها جلو بودیم که بعد دو تا از بچه‌ها پنالتی خراب کردند.

در بازی رده‌بندی مقابل بحرین هم انگار فقط می‌خواستیم انتقام شکست سال ۲۰۰۲ را بگیریم. مهدوی‌کیا را اینقدر در زمین عصبی دیده بودیم.
خب ما در آن بازی دنبال فرصت بودیم. البته بماند که به نظرم هنوز آن شکست جبران نشده، چون ما از رفتن به جام جهانی بازماندیم ولی می‌خواستیم در جام ملت‌های ۲۰۰۴ تا حدودی خاطرات بد را پاک کنیم. در آن مسابقه تمام توان‌مان را گذاشتیم. حتی در اواخر مسابقه ۹ نفره شدیم ولی بردیم و مسابقات را با خاطرات خوبی تمام کردیم.

شما هم در آن بازی درگیر شدید. ماجرا چه بود؟ فحش می‌دادند؟
من همه توانم را برای آن بازی گذاشته بودم. راستش بعد از اینکه ما جام جهانی را از دست دادیم حواشی زیادی به وجود آمد. یک‌سری بازیکنان بحرین ایرانی‌الاصل بودند... بگذریم. اتفاقات خوبی در زمین مسابقه نمی‌افتاد.

درباره آن بازی معروف سال ۲۰۰۲ روایت زیاد است. واقعاً چه اتفاقاتی پشت پرده افتاد؟
اتفاقات زیادی رخ داد. یک مقدار زود به این کشور رفتیم. مدت ماندن ما در بحرین زیاد شد. ورزشگاه بازی آتش گرفت و بازی عقب افتاد. گل در دقایق اولیه بازی هم خیلی بد بود. یکی از بدترین روز‌های فوتبالی ما بود. بعد هم دیگر تکرار نشد و همواره بحرین را می‌بردیم.

جام ملت‌های ۲۰۰۷ هم برای‌مان خوب تمام نشد. انگار از همان شروع تیم‌مان یک گیری داشت.
تیم خیلی خوبی بود. خب بعد از اتفاقات جام جهانی ۲۰۰۶ و مسئله تعلیق، تیم ملی ما دیر شکل گرفت. بلافاصله به جام ملت‌ها رفتیم. در دور مقدماتی هم بد نبودیم ولی دوباره به کره‌جنوبی خوردیم و باختیم. باز هم در پنالتی‌ها بازی را واگذار کردیم. هیچ‌وقت یادم نمی‌رود، آن شب من پنالتی خراب کردم.

برای‌تان شب بعد از بازی چطور گذشت؟
خیلی سخت بود. اولین پنالتی عمرم بود که خراب کردم. خیلی سخت بود ولی متأسفانه این اتفاق رخ داد.

به زمان حال برسیم. آقای کی‌روش در سه مصاحبه اسم شما را آورده و گفته چهره‌هایی مثل مهدوی‌کیا، کریمی، دایی و... به امارات بیایند و از تیم ملی حمایت کنند. ظاهراً شما را خیلی دوست دارد. دلیلش همین است؟‌
نمی‌دانم دلیلش چیست ولی ما همیشه عاشق تیم ملی بودیم، چه زمانی که بازی می‌کردیم و چه حالا که کنار هستیم و بازی‌ها را دنبال می‌کنیم. تا آن‌جا که شده از تیم ملی حمایت کرده‌ایم. این تیم یکی از بهترین تیم‌های ایران در جام ملت‌هاست. در همه پست‌ها دو بازیکن خوب و کلیدی داریم. با این حال با توجه به حضور ژاپن، کره، استرالیا و عربستان کار به هیچ‌وجه راحت نیست. ما چند سالی است در آمار و ارقام تیم اول آسیا هستیم. الان آوردگاهی است که باید نشان دهیم چرا تیم اول آسیا هستیم. کار سختی داریم و امیدوارم بتوانیم طلسم بشکنیم و قهرمان آسیا شویم. مربی تیم ملی هم کارش را خیلی خوب بلد است. بازیکنان باتجربه و خوبی داریم. آن‌ها از جام جهانی آمده‌اند و اسکلت تیم حفظ شده است. ترس رقبا از ما پابرجاست. امیدوارم اتفاق خوبی بیفتد و قهرمان شویم.

با کی‌روش ارتباط دارید؟
نه، من ارتباط شخصی با کی‌روش ندارم ولی اعتقاد دارم او کارش را خوب انجام می‌دهد. کی‌روش مسائل روحی و روانی را خیلی خوب بلد است. از نظر فنی هم تیم را به جایی رسانده که همه به قهرمانی‌اش امیدوار هستند. اگر اینجا نتوانیم با این تیم قهرمان شویم، دیگر رسیدن به قهرمانی برای ایران خیلی سخت می‌شود.

وقتی مصاحبه کرد، فکر کردیم شاید با خود شما هم صحبتی داشته است.
نه، من از لحظه‌ای که وارد امارات شدم کلاً درگیر بودم. ولی همواره برای تیم ملی آرزوی موفقیت کرده‌ام، چه زمانی که نزدیک بودم و چه زمانی که دور. این را هم بگویم با بازیکنان در تماس هستم. وقتی آن بالا می‌نشینی و تیمت برنده می‌شود، لذت و افتخار دارد.

بازیکنان تیم ملی گلایه دارند که چرا بعضی‌ها می‌گویند ایران «باید» قهرمان شود. مثلاً در جام جهانی ۲۰۱۸ آلمانی‌ها می‌گفتند تیم یواخیم لو باید قهرمان شود، چون به هر حال مدعی قهرمانی هم بود.
(خنده) باید در فوتبال وجود ندارد. بایدی در کار نیست. هیچ تیمی از قبل برنده نیست، بنابراین نمی‌توان گفت تیم ملی باید قهرمان شود. اصلاً زیبایی فوتبال به این است که نمی‌دانی آخرش می‌خواهد چه اتفاقی بیفتد. با توجه به داشته‌های تیم مردم انتظارشان این است تیم قهرمان شود ولی اگر کسی فکر می‌کند کار راحتی است، اشتباه می‌کند. واقعاً با حضور ژاپن، کره و استرالیا می‌توان گفت کار راحتی داریم؟ تیم ما ولی پتانسیلش را دارد و امیدواریم اتفاقات خوب بیفتد.

پیش‌بینی شما این است که تیم ملی به کدام مرحله برسد؟
من فکر می‌کنم اگر شرایط بد فوتبالی رقم نخورد ما به نیمه‌نهایی راه پیدا کنیم. بازی نیمه‌نهایی برای ما مهمترین مسابقه است. باید ببینیم حریف ما کیست. فکر کنم از بین استرالیا و ژاپن یکی به ما می‌خورد که حریف قدری است. بازی سرنوشت ما آن بازی خواهد بود.

برای فینال می‌آیید؟
ان‌شا‌ءالله؛ خدا کند ایران در آن بازی در زمین باشد. برای افتتاحیه بودیم و چقدر لذت‌بخش خواهد بود برای فینال تیم ملی خودمان حضور داشته باشد. شاید ایده‌آل‌تر از این دیگر ممکن نشود.

آقامهدی، خیلی ‌ ها این نسل از تیم ملی را با نسل ۹۸ قیاس می ‌ کنند. نظر شما چیست؟
مقایسه نسل‌ها واقعاً سخت است. به نظر من این تیم تجربه بین‌المللی‌اش به مراتب از تیم ۹۸ بیشتر است. بسیاری از بازیکنانی که این‌جا هستند در اروپا بازی می‌کنند. ما در سال ۹۸ بازیکنان کمی در اروپا داشتیم که تازه یک سال در این قاره بازی کرده بودند.

پس به نظر شما تیم فعلی بهتر است؟
از نظر تجربه این تیم بالاتر است ولی در کل مقایسه نمی‌شود کرد. یک چیزی را فراموش نکنید؛ تیم ۹۸ بعد از ۲۰ سال به جام جهانی رفت ولی تیم فعلی دو بار متوالی به جام جهانی رفته است. سال‌هاست بچه‌ها دارند در اروپا بازی می‌کنند و بعضی از آن‌ها دومین جام‌شان است. بنابراین به هیچ‌وجه با تیم ۹۸ قابل مقایسه نیستند.

منتقدان کی‌روش با وجود دو بار صعود ایران به جام جهانی و نتایج این ۸ سال معتقدند او هنوز عیار خود را نشان نداده است. شما چه نظری دارید؟
کارلوس کی‌روش تا الان به چیز‌هایی که می‌خواسته تقریباً رسیده است. دو بار به جام جهانی صعود کرده‌ایم. هر چند دفاعی بازی کردیم ولی خیلی نزدیک به رقبای بزرگ باخته‌ایم ولی به نظر من اگر کی‌روش می‌خواهد آن قدم نهایی را بردارد باید تیم ملی را به فینال جام ملت‌ها ببرد. اگر این اتفاق بیفتد به نظر من دیگر قدم نهایی را برداشته، بعد از دو جام جهانی مردم منتظرند ببینند در آسیا چه خواهیم کرد. این هم به خاطر امید زیادی است که به تیم ملی دارند. ۴۳ سال است به فینال نرفته‌ایم. باید ببینیم کی‌روش این قدم آخر را برمی‌دارد یا نه!

پس از نظر شما رسیدن به فینال هم برای ما کافی است.
من فقط یک چیز می‌دانم؛ این طلسم نیمه‌نهایی باید بشکند. همین جا قول می‌دهم اگر تیم ملی به فینال برسد، قطعاً قهرمان می‌شود. ما فقط باید نیمه‌نهایی را رد کنیم تا قهرمان شویم. من اعتقاد دارم با رد شدن از این مرحله، می‌توانیم جام را بگیریم.

گفتید با بچه‌های تیم ارتباط دارید و از جو داخلی تیم باخبر هستید.
بله، دیگر زمان آن است که این طلسم شکسته شود. اگر خدا بخواهد الان وقتش است. جامعه ما هم به این برد نیاز دارد. ایران به خوشحالی فوتبالی نیاز دارد.

درباره مسائل اجتماعی کمی حرف بزنیم. مهدی مهدوی‌کیا هیچ‌وقت از کنار این مسائل به سادگی نمی‌گذرد که اتفاقاً برایش دردسرساز هم شده است. حملاتی را به شما کرده‌اند. چه می‌شود که مهدوی‌کیا با وجود زندگی در آلمان این‌قدر به مسائل اجتماعی، اقتصادی و... حساسیت دارد؟
بالاخره ما از همین مردم هستیم و هیچ‌وقت جدا نبودیم. خود من از پایین شهر می‌آیم. مشکلات زیادی داشتیم. ما بچه جنگ هستیم. بچگی ما کلاً با جنگ گذشت. تا چشم باز کردیم، جنگ بود و موشک و آژیر خطر. مدام در حال فرار به پناهگاه بودیم. شب‌ها با ترس و لرز می‌خوابیدیم. سه سالم بود که جنگ شروع شد و تا ۹، ۱۰ سالگی‌ام ادامه داشت. همه‌اش با ترس می‌خوابیدیم که مبادا موشک نزنند و خانه روی سرمان خراب نشود. این چیز‌ها از ذهن من پاک نمی‌شود. مردم مشکلاتی داشتند ولی باز سالم‌تر زندگی می‌کردند. من تقریباً ۱۱ سال دور از ایران بودم. الان ۴ سال است دوباره به آلمان برگشته‌ام. هرچه رو به جلوتر می‌رویم متأسفانه همه چیز ناسالم‌تر می‌شود. مسائل اقتصادی دارد به مردم فشار می‌آورد. وقتی در عرض سه، چهار ماه همه چیز چند برابر می‌شود... واقعاً کجای دنیا چنین چیزی را می‌بینیم؟ مسائل اقتصادی کنار مشکلات اجتماعی باعث شد اخلاقیات در بین ما ایرانی‌ها از بین برود. پدرم یک مثال ساده می‌زد. می‌گفت قبلاً مردم سبیل گرو می‌گذاشتند، الان خودت را هم گرو بگذاری هیچ چیز نمی‌دهند! یعنی اینقدر بی‌اعتمادی بین مردم زیاد شده و اعتماد از بین رفته است. نمی‌دانم قرار است در چند سال آینده چه اتفاقی رخ دهد. مشکلات بزرگ اقتصادی و اجتماعی داریم. فکر می‌کنم مسئولان باید یک فکری کنند. وضع دارد به جا‌های بدی کشیده می‌شود که در آینده خبر‌های خوبی نخواهیم شنید.

ممکن است در آلمان شب بخوابید و صبح بیدار شوید و یک ماشین ۵۰میلیون گران شود؟
(خنده تلخ) اصلاً محال ممکن است. این اتفاقاتی که در ۶، ۷ ماه گذشته در ایران رخ داد اصلاً باورکردنی نیست. دیگر قیمت‌ها در ایران ثانیه‌ای شده. حالا چند وقتی است یک ذره بهتر شده ولی واقعاً در ایران نمی‌شود برای زندگی برنامه‌ای ریخت.

می‌دانیم در فضای مجازی با مردم در ارتباط هستید. از چه مشکلاتی با شما حرف می‌زنند؟
مردم مشکلات زیاد دارند. یکی، دو تا هم نیست. مشکلات خیلی زیاد است ولی در هر صورت می‌گویم باید به فکر چاره بود. معیشت مردم در خطر است. یک وقتی می‌گفتند خط فقر، متوسط و ثروتمند. الان متوسطی نیست، چون کم‌کم دارد دو بخش می‌شود. فقیر و ثروتمند.

آقامهدی! شما شکافی بین هواداران پرسپولیس و تیم ملی احساس می‌کنید؟
اول از همه بگویم به نظرم خیلی راحت می‌شد مشکلات به وجود آمده را با یک هماهنگی حل کرد ولی متأسفانه به مشکلات دامن زدیم. مطبوعات هم به نظرم نقش داشتند. ببینید پرسپولیس طرفدار زیاد دارد. تیم ملی هم که تیم همه ماست. کل مردم ایران تیم ملی را دوست دارند و عاشقش هستند. در حال حاضر همه چیز تمام شده است. همه دوست دارند تیم ملی در جام ملت‌ها نتیجه بگیرد.

پیامی برای هواداران پرسپولیس دارید؟
به نظر من همه کنار تیم ملی هستند. هواداران پرسپولیس هم مشکلی با تیم ملی ندارند. واقعاً چه کسی از برد تیم ملی ناراحت می‌شود؟ قطعاً همه خوشحال خواهند شد. البته بگویم یکسری مشکلات به شما‌ها برمی‌گردد. یک جمله را پس و پیش می‌کنید و بین آدم‌ها اختلاف به وجود می‌آید! (خنده)

آخرش هم که مقصر ما شدیم! این دعوا که به نفع فوتبال ایران شده است!
واقعاً به نفع شده، چون الان هم پرسپولیس خوب نتیجه گرفته و هم تیم ملی.