ویایآر/ VAR یا کمکداور ویدیویی، تکنولوژی داوری در فوتبال است که در مواقع حساس به داور در تصمیمگیری بهتر کمک میکند.
پس از آزمایشهای گسترده در تعدادی از رقابتهای بزرگ، VAR به طور رسمی توسط هیئت بینالمللی فوتبال (IFAB) در ۳ مارس ۲۰۱۸ در قوانین بازی ثبت شد. استفاده از کمکداور ویدیویی تنها در صورتی مجاز است که برگزارکننده مسابقه تمام الزامات را مطابق با اسناد فیفا رعایت کرده و از فیفا مجوز رسمی دریافت کرده باشد.
کمکداور ویدیویی با دسترسی مستقل به ویدیوها، تنها در صورت خطای آشکار و یا حادثه جدیِ ازدسترفته میتواند به داور کمک کند و حیطه وظایفش به شرح زیر است:
- گل سالم یا مردود
- پنالتی یا عدم پنالتی
- کارت قرمز مستقیم (شامل کارت زرد دوم نمیشود)
- هویت اشتباه (زمانی که داور به اشتباه به بازیکنی کارت داده یا اخراجش میکند)
تصمیمگیرنده اصلی همیشه داور است، به این معنی که داور همیشه و در تمام مواقع باید اول تصمیم بگیرد و بعد برای مطمئن شدن به این تصمیم به سراغ کمکداور ویدیویی برود. تصمیم اولیه داور تغییر نخواهد کرد مگر اینکه بررسی ویدیویی به وضوح نشان بدهد که تصمیم «خطای واضح و آشکار» بوده است. تصمیم نهایی همواره بر عهده داور است و او میتواند بر اساس اطلاعات کمکداور ویدویی و یا اطلاعاتی که در زمین مشاهده کرده تصمیم آخر را بگیرد. هیچ محدودیت زمانی برای بررسی ویدیوها وجود ندارد و دقت مهمتر از سرعت است.
بازیکنان و مسئولان به هیچ عنوان نباید در طول فرایند بازبینی یا بعد از اعلام تصمیم نهایی، داور را احاطه کنند و سعی در تغییر نظر او داشته باشند. برای اطمینان از شفافیت کامل، داور باید در طول فرایند بازبینی ویدویوها قابل رویت باشد.
در اتاق کمکداور ویدیویی، دستیار کمکداور ویدیویی و اوپراتور پخش مجدد مستقر میشوند و بسته به تعداد دوربینها تعداد دستیارها و اوپراتورها میتواند بیشتر شود. وقتی کمکداور مشغول بازبینی صحنههاست دستیارش با داور صحبت کرده و یا اتفاقات درون زمین را دنبال میکند.