خبرورزشی - در ۱۰۰ سال برگزاری کوپا آمریکا از قدیم تا امروز ستارههای زیادی درخشیدهاند که بسیاری از آنها بزرگترین اسطوره فوتبال کشورشان نبودهاند. برخی اسطورهها مثل پله و مارادونا را بیشتر با افتخاراتشان در جامجهانی به یاد داریم. عملکرد اسطورههای بزرگ قاره آمریکای جنوبی در کوپا آمریکا را در این بخش مرور خواهیم کرد.
پلـــــه (برزیل)
ادسون آرانتس دوناسیمنتو وقتی فقط ۱۷ سال سن داشت ستاره جامجهانی ۱۹۵۸ شد. از او لحظات تاریخی و فراموشنشدنی در جامجهانی باز هم به یاد داریم، مثل گلزنیهایش در سال ۱۹۷۰. اما در کوپا آمریکا پله چه کرده است؟ شاید اگر تابهحال اطلاع نداشتید برایتان عجیب خواهد بود که بدانید پله فقط در یک دوره کوپا آمریکا زمانی که هنوز جام قهرمانی آمریکای جنوبی نام داشت، شرکت کرد. او یک سال پس از قهرمانی خاطرهانگیز در جامجهانی ۱۹۵۸ در مسابقات حاضر بود و بهترین بازیکن جام هم شد. پله در سال ۱۹۵۹ با ۸ گل آقایگل مسابقات قارهای شد و همراه سلسائو تا یکقدمی قهرمانی هم پیش رفت. او یک گل هم به آرژانتین در دیداری که با تساوی یک-یک تمام شد، زد ولی برزیل یک امتیاز کمتر از رقیب دیرینه گرفت و نایبقهرمان شد. این تنها خاطره پله از جام بود.
دیگو مارادونا (آرژانتین)
کوپا آمریکا برای اسطوره پرحاشیه فوتبال آرژانتین یادآور یک خاطره خوب است: اولین حضور در لیست آلبیسلسته برای یک تورنمنت ملی. او سال ۱۹۷۹ یکی از بازیکنان آرژانتین بود که البته نتایج خوبی نگرفتند و در گروهشان آخر شدند. یک گل هم در دیداری برابر بولیوی به ثمر رساند. حضور بعدی مارادونا در کوپا آمریکا به ۸ سال بعد برمیگردد. سال ۱۹۸۷ کاپیتان و ستاره تیم ملی کشورش بود و ۳ گل هم در مسابقات زد. تا نیمهنهایی هم پیش رفتند، اما با شکست برابر اروگوئه در نیمهنهایی و ردهبندی برابر کلمبیا در نهایت چهارم شدند. سال ۱۹۸۹ آخرین دوره حضور دُندیگو در کوپا آمریکا بود. در گروه صدرنشین شدند اما در جدول دور نهایی سوم شدند و شاهد قهرمانی برزیل بودند. دوران کوپا آمریکا برای مارادونای پرافتخار با ناکامی و بدون قهرمانی تمام شد، همانطور که این روزها لیونل مسی حسرت قهرمانی در این تورنمنت را دارد و امیدوار است در سالهای پایانی دوران بازیاش به این جام برسد.
گابریل باتیستوتا (آرژانتین)
رکورد گلزنیاش با پیراهن آلبیسلسته را لیونل مسی شکسته، اما کاپیتان فعلی آرژانتین هنوز مثل او قهرمان و آقایگل کوپا آمریکا نشده است. باتیگل همان سالی که برای نخستین مرتبه به تیم ملی آرژانتین دعوت شد در کوپا آمریکای ۱۹۹۱ گلزنیهایش را شروع کرد. جالب است بدانید اولین گلهای او در کوپا آمریکا به ثمر رسیده و با ۶ گل نخست خودش برای آرژانتین در ۲۲ سالگی کلیدیترین مهره تیم در راه شکستن طلسم ۳۲ ساله قهرمانی بود. ۲ سال بعد داستانِ قهرمانی برای باتیستوتای محبوب با آرژانتین تکرار شد که البته این مرتبه ۳ گل زد و فقط با یک گل کمتر به آقایگلی نرسید. اما سال ۱۹۹۵ دومین آقایگلیاش را تجربه کرد و ۴ گل زد، ولی آرژانتین در یکچهارم نهایی در ضرباتپنالتی به برزیل باخت و حذف شد. ۲ قهرمانی و ۲ آقایگلی حاصل ۳ دوره حضور باتیگل در کوپا آمریکا بود.
انسو فرانچسکولی (اروگوئه)
دوران کوپا آمریکا که شروع شد، اروگوئه ۳ قهرمانی اولش را با درخشش یک هافبک خلاق بهدست آورد. انسو فرانچسکولی وقتی ۲۱ ساله بود در فینال کوپا آمریکا ۱۹۸۳ گلزنی کرد و لاسلسته در آن بازی رفت و برگشتی برزیل را شکست داد تا پس از ۱۶ سال قهرمان شود. ۴ سال بعدی، دوره بعدی هم انسو ستاره تیم بود، اما در فینال خشنِ بوینسآیرس در نبرد با شیلی او هم یکی از ۴ بازیکنی بود که کارت قرمز مستقیم گرفت. با این حال در نهایت اروگوئه یک بر صفر حریف را شکست داد و دومین قهرمانی برای فرانچسکولی و همتیمیهایش بهدست آمد. قهرمانی بعدی ۸ سال بعد رخ داد، وقتی که هافبک محبوب اروگوئه با بازوبند کاپیتانی در فینال برابر برزیل اولین پنالتی تیمش در ضرباتپنالتی را تبدیل به گل کرد و نهایت جام را بالای سر برد. از آن قهرمانی ۲۴ سال پیش تا امروز اروگوئه که پرافتخارترین تیم کوپا آمریکا است فقط یک قهرمانی به ویترین افتخاراتش اضافه کرده. فرانچسکولی فقط سال ۱۹۸۹ موفق نشد در کوپا آمریکا قهرمان شود. او در ۴ حضورش در مسابقات ۳ قهرمانی و یک نایبقهرمانی داشت.
کارلوس والدراما (کلمبیا)
شیر کلمبیا هم یکی از اسطورههاییست که همیشه حسرت به دل قهرمانی در کوپا آمریکا ماند. کارلوس والدراما اولین مرتبه سال ۱۹۸۷ در مسابقات شرکت کرد و با کافتروس سوم شد. ۲ سال بعد کلمبیا با والدراما حتی از مرحله گروهی هم صعود نکرد. بعد از روزهای خوب جامجهانی ۱۹۹۰ از کلمبیا انتظار بیشتری میرفت، اما در کوپا آمریکا ۱۹۹۱ هم این طلسم شکسته نشد و در نهایت چهارم شدند. ضربات مرگبار پنالتی در کوپا آمریکا ۱۹۹۳ در نیمهنهایی شانس فینالیست شدن را از یاران والدراما گرفت. او ضربهاش را گل کرد اما در نهایت برابر آرژانتین باختند و فقط سومی عایدشان شد. یک سومی دیگر در سال ۱۹۹۵ وقتی والدراما ۳۴ ساله بود و میدانست دیگر شانسی برای قهرمانی نخواهد داشت. آخرین گل هافبک دوستداشتنی کلمبیا در کوپا آمریکا در ردهبندی برابر آمریکا ثبت شد.
ایوان سامورانو (شیلی)
مهاجم افسانهای فوتبال شیلی هم تا توانست برای قهرمانی کوپا آمریکا تلاش کرد. اولین دورهای که با شیلی در مسابقات حاضر بود در سال ۱۹۸۷ فقط ۲۰ سال سن داشت. او نیمکتنشین و بیشتر تماشاگر موفقیتهای تیمش. لاروخا تا فینال رسید اما به اروگوئه در همان بازی خشن باخت و نایبقهرمان شد. دوره بعدی سال ۱۹۹۱ سامورانو همراه شیلی بود که به ترکیب اصلی هم رسید. ۵ گل هم در تورنمنت زد اما پایینتر از ستارهای بهنام باتیستوتا در رده دوم برترین گلزنان قرار گرفت. آن دوره هم شیلی در رده سوم جای گرفت. کوپا آمریکای ۱۹۹۳ سرتاسر ناکامی بود، نه گلی زد و نه شاهد صعود تیمش از مرحله گروهی بود. سال ۱۹۹۹ اگرچه شیلی با سامورانو از مرحله گروهی بهسختی عبور کرد، اما در نهایت چهارم شد. در آن دوره که آخرین حضورش بود ۳ گل زد.
رونالدو، ریوالدو و رونالدینیو (برزیل)
تریپل R یکی از ویرانگرترین مثلثهای تاریخ فوتبال بود. برزیل یک قهرمانی خاطرهانگیز در کوپا آمریکای ۱۹۹۹ دارد که با درخشش همین ۳ ستاره رقم خورد. بعد از اینکه در فینال جامجهانی ۱۹۹۸ آن باخت تلخ برای سلسائو رقم خورد، در کوپا آمریکای ۱۹۹۹ قدرتنمایی کردند. برزیل همه بازیهایش را برابر ونزوئلا، مکزیک، شیلی، آرژانتین، دوباره مکزیک و در نهایت در فینال از اروگوئه برد و ششمین قهرمانیاش را جشن گرفت. رونالدو و ریوالدو که ستارههای تیم بودند هرکدام ۵ گل زدند و آقایگل مشترک شدند. رونالدینیو هم که تازه چهره شده بود یک گل به ثمر رساند. به قبل از این تورنمنت که نگاه کنیم میبینیم رونالدو یک قهرمانی دیگر در سال ۱۹۹۷ داشته که بهترین بازیکن تورنمنت هم شده بود و این دو قهرمانی باعث شد ناکامی سال ۱۹۹۵ در فینال فراموش شود. اگرچه رونالدو در آن دوره نیمکتنشین بود. ریوالدو اما فقط در همان یک دوره سال ۱۹۹۹ در کوپا آمریکا شرکت کرده بود. رونالدینیو هم مثل ریوالدو فقط همان یک خاطره قهرمانی را در کوپا آمریکا دارد و دیگر در این تورنمنت حاضر نبود.
صفحه تاریخچه، آمار و اسطورههای کوپا آمریکا در ویژهنامه روزنامه خبرورزشی
بیشتر بخوانید:
تقویم کامل مسابقات کوپا آمریکای ۲۰۱۹
معرفی ورزشگاههای کوپا آمریکای ۲۰۱۹
آشنایی با تیمهای گروه A کوپا آمریکای ۲۰۱۹
آشنایی با تیمهای گروه B کوپا آمریکای ۲۰۱۹