خبرورزشی/فتح‌الله فتحی؛ سمانه خوشقدم، سرمربی تیم کاراته جوانان و امید با سابقه ۲۰ ساله در دنیای قهرمانی و مربیگری، مدال‌های رنگارنگی دارد. او شاگردانی مثل حمیده عباسعلی، طراوت خاکسار، شبنم و شقایق واحدی و آتوسا رضایی‌جو را به تیم ملی تحویل داده است. سرمربی کاربلد و آشنا به علم روز کاراته با حضورش در تیم‌های پایه نقش غیرقابل انکاری در رشد قهرمانان و پیشرفت داشته. خوشقدم هم مثل خیلی از مربیان صاحب سبک، اهل قیل و قال و جنجال نیست، شاید به خاطر کار، آن هم بی‌سروصدا به درد بی توجهی مسئولان فدراسیون کاراته مبتلا شده و سال‌هاست جایگاهی که شایسته اش است را ندارد.
سرمربی تیم‌های جوانان وامید بانوان، پیش از شروع اردوی تیمش برای قهرمانی آسیا به روزنامه خبرورزشی آمد. آمد و درباره همه چیز صحبت کرد. او از ب بسم‌ا... ورودش به کاراته، دنیای قهرمانی تا مربیگری، علاقه اش به فوتبال، انتقاد از تبعیض‌ها و پیشنهاد مربیگری از کشور‌های آسیایی و اروپایی حرف زد.
* خودتان را معرفی کنید.
سمانه خوشقدم، ۳۵ سال سن دارم، فرزند دوم خانواده، اصالتاً تبریزی، اما متولد شهرری، ۱۰ سال است ساکن غرب تهران هستم. فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ارشد تربیت بدنی، گرایش آسیب‌شناسی و حرکات اصلاحی از دانشگاه آزاد اسلامی کرج.
* چطور به سمت کاراته رفتید؟
قبل از اینکه کاراته را شروع کنم، قهرمان والیبال مدارس بودم، اما در ۱۶ سالگی محل سکونت‌مان را عوض کردیم و نتوانستم با هم‌تیمی‌هایم باشم به همین دلیل فکر کردم که به سمت ورزش دیگری بروم. علاقه بسیاری به تکواندو داشتم و هنوز هم این علاقه را دارم، اما به خاطر اینکه در نزدیکی منزل ما به جز باشگاه کاراته، ورزش دیگری نبود به سمت کاراته رفتم.
* کاراته را با کدام مربی شروع کردید؟
کاراته را از سال ۷۸ و در سن ۱۶ سالگی با استاد اشرف امینی شروع کردم و بعد از آن افتخار شاگردی استاد فرخناز ارباب را داشتم. در اولین مسابقه که حضور پیدا کردم طلا گرفتم و همین موضوع باعث شد به کاراته بیشتر علاقه‌مند شوم.
* از چه سالی عضو تیم ملی شدید؟
سال ۸۳ به عنوان بازیکن در تاتامی مسابقات بودم. ۸ سال عضو تیم ملی بودم و از سال ۹۲ مربی تیم ملی شدم، سال ۹۵ مربی امید‌ها شدم و بعد هم مربی تیم‌های پایه نوجوانان، جوانان و امید.
* آیا در خانواده خوشقدم ورزشکار دیگری وجود دارد؟
چهار تا خواهر و یک برادر دارم که همگی ورزشکار بودند، اما به دنبال ورزش دیگری رفتند. یکی از خواهرانم قهرمان کاراته بود، ولی وقتی حقش را خوردند کاراته را رها کرد. یکی دیگر از خواهرانم مربی و داور بسکتبال بود، اما کنار گذاشت. برادرم قهرمان نینجوتسو و فوتبال یکی از باشگاه‌های شهرری بود و او هم کنار گذاشت. چون آن‌ها مرا می‌دیدند.
* به فوتبال علاقه دارید؟
بله، خانواده‌ای کاملاً ورزشی هستیم و علاوه بر اینکه همه در رشته‌های رزمی و توپی کار کرده‌اند یک وجه مشترک دارند و آن هم اینکه همه فوتبالی هستند. من همراه برادرم و یکی از خواهرانم استقلالی هستیم و دو تا از خواهرانم پرسپولیسی و هنگام بازی این دو تیم پایتخت بازار کری‌خوانی بین ما گرم است.
* برای انتخاب بازیکن ریسک می‌کنید؟
بله خیلی زیاد، بار‌ها وزن کاراته‌کا‌ها را جابه‌جا کردم و نتیجه هم گرفتم. الان هم اگر ضروری ببینم حتماً ریسک می‌کنم، چون معتقدم برای رسیدن به موفقیت باید ریسک کرد.
* ظاهراً از چیزی گلایه دارید؟
کاراته را از سال ۷۸ و در سن ۱۶ سالگی با استاد اشرف امینی شروع کردم و بعد از آن افتخار شاگردی استاد فرخناز ارباب را داشتم. در اولین مسابقه که حضور پیدا کردم طلا گرفتم و همین موضوع باعث شد به کاراته بیشتر علاقه‌مند شوم.
* از چه سالی عضو تیم ملی شدید؟
سال ۸۳ به عنوان بازیکن در تاتامی مسابقات بودم. ۸ سال عضو تیم ملی بودم و از سال ۹۲ مربی تیم ملی شدم، سال ۹۵ مربی امید‌ها شدم و بعد هم مربی تیم‌های پایه نوجوانان، جوانان و امید.
* آیا در خانواده خوشقدم ورزشکار دیگری وجود دارد؟
چهار تا خواهر و یک برادر دارم که همگی ورزشکار بودند، اما به دنبال ورزش دیگری رفتند. یکی از خواهرانم قهرمان کاراته بود، ولی وقتی حقش را خوردند کاراته را رها کرد. یکی دیگر از خواهرانم مربی و داور بسکتبال بود، اما کنار گذاشت. برادرم قهرمان نینجوتسو و فوتبال یکی از باشگاه‌های شهرری بود و او هم کنار گذاشت. چون آن‌ها مرا می‌دیدند.
* به فوتبال علاقه دارید؟
بله، خانواده‌ای کاملاً ورزشی هستیم و علاوه بر اینکه همه در رشته‌های رزمی و توپی کار کرده‌اند یک وجه مشترک دارند و آن هم اینکه همه فوتبالی هستند. من همراه برادرم و یکی از خواهرانم استقلالی هستیم و دو تا از خواهرانم پرسپولیسی و هنگام بازی این دو تیم پایتخت بازار کری‌خوانی بین ما گرم است.
* برای انتخاب بازیکن ریسک می‌کنید؟
بله خیلی زیاد، بار‌ها وزن کاراته‌کا‌ها را جابه‌جا کردم و نتیجه هم گرفتم. الان هم اگر ضروری ببینم حتماً ریسک می‌کنم، چون معتقدم برای رسیدن به موفقیت باید ریسک کرد.
* ظاهراً از چیزی گلایه دارید؟
بله، رسانه‌ها آن‌طور که باید نتایج مسابقات جهانی امید‌ها را بازتاب ندادند. در سیمای ملی از سایرین یاد شد، اما این اتفاق برای من رخ نداد. به رغم دعوت از بازیکنان مدال‌آور، کادر فنی امید همراه بازیکنان به سیما دعوت نشدند و مربی دیگری دعوت شد. سایت فدراسیون هم بازتاب خوبی از نتایج رقابت‌های جهانی امید‌ها نداشت. افتخار بزرگی را برای کاراته ایران کسب کردیم، اما آن‌طور که باید و شاید از من، شاگردانم و قاسمی مربی تیم ملی تقدیر نشد.
* شما رزومه خوبی دردنیای قهرمانی و مربیگری دارید، اما پشت خط بعضی از مربیان تیم ملی مانده اید، آیا دلیل خاصی دارد که دیده نمی‌شوید؟
از نظر خودم علت خاصی ندارد و من فکر می‌کنم همان‌طور که گفتید رزومه کافی برای سرمربیگری تیم ملی داشته باشم. ضمن اینکه بازیکنانی هم در رده‌های مختلف تیم ملی داشته و دارم، اما علت اینکه چرا سرمربی تیم ملی نیستم برای خود من هم مجهول است.
* شما رزومه خوبی دردنیای قهرمانی و مربیگری دارید، اما پشت خط بعضی از مربیان تیم ملی مانده اید، آیا دلیل خاصی دارد که دیده نمی‌شوید؟
از نظر خودم علت خاصی ندارد و من فکر می‌کنم همان‌طور که گفتید رزومه کافی برای سرمربیگری تیم ملی داشته باشم. ضمن اینکه بازیکنانی هم در رده‌های مختلف تیم ملی داشته و دارم، اما علت اینکه چرا سرمربی تیم ملی نیستم برای خود من هم مجهول است.
* شاگردانی که در تیم ملی دارید نام ببرید.
حمیده عباسعلی، طراوت خاکسار، شبنم و شقایق واحدی و آتوسا رضایی‌جو بازیکنان باشگاهی من هستند و در حال حاضر برای انتخابی آخر بازیکنان دیگری دارم که زهرا حاجیان و فاطمه قاسمی جزو آن‌ها هستند.
* کاراته امروز با زمانی که خودتان عضو تیم ملی بودید، تا چه اندازه تفاوت دارد؟
کاراته امروز اصلاً با زمانی که ما مبارزه می‌کردیم قابل قیاس نیست. در زمان ما هیچ امکانانی نبود. بازیکن خودش هم بازیکن بود و هم کار مربی را انجام می‌داد. خودم برای سالیان طولانی مربی نداشتم و مجبور بودم طراحی تمرین کنم. شرایط خیلی سختی داشتیم، اما باعث آبدیده شدن ما شد و این روحیه که همه به عنوان یک کاراته‌کای جنگنده از من یاد می‌کنند، فکر می‌کنم از آن زمان است.
حمیده عباسعلی، طراوت خاکسار، شبنم و شقایق واحدی و آتوسا رضایی‌جو بازیکنان باشگاهی من هستند و در حال حاضر برای انتخابی آخر بازیکنان دیگری دارم که زهرا حاجیان و فاطمه قاسمی جزو آن‌ها هستند.
* کاراته امروز با زمانی که خودتان عضو تیم ملی بودید، تا چه اندازه تفاوت دارد؟
کاراته امروز اصلاً با زمانی که ما مبارزه می‌کردیم قابل قیاس نیست. در زمان ما هیچ امکانانی نبود. بازیکن خودش هم بازیکن بود و هم کار مربی را انجام می‌داد. خودم برای سالیان طولانی مربی نداشتم و مجبور بودم طراحی تمرین کنم. شرایط خیلی سختی داشتیم، اما باعث آبدیده شدن ما شد و این روحیه که همه به عنوان یک کاراته‌کای جنگنده از من یاد می‌کنند، فکر می‌کنم از آن زمان است.
* رمز موفقیت شما در چیست؟
معتقدم که بازیکن و مربی نباید وارد حاشیه شوند. خودم همواره سعی کرده‌ام از حاشیه دوری کنم، اما بعضی‌ها به رغم اینکه می‌خواهیم در مسابقات سنگینی مثل مسابقات جهانی و قاره‌ای حضور پیدا کنیم با ما همدل نیستند و برای بازیکنان و کادر فنی تیم حاشیه‌سازی می‌کنند. سال گذشته مسابقات سختی را پیش رو داشتیم، اما مسابقات تدارکاتی نرفتیم و دیدار تدارکاتی‌ای که نیاز داشتیم در اختیارمان قرار نگرفت و همه این مشکلات در شرایطی بود که من سرمربی، سرپرست، مربی بدنساز و حریف تمرینی شاگردانم بودم و هر کدام از این‌ها فشار زیادی روی من و دستیارانم داشت، اما بازیکنان هم‌قسم شدند که برای دفاع از اعتبار کاراته ایران بجنگند و به قول خود نیز وفادار ماندند.
* بعضی از مربیان معتقدند شما ملی‌پوشان را در حاشیه امنیت قرار می‌دهید.
برای آن دسته از مربیانی که این‌طور فکر می‌کنند، متأسف هستم. بازیکنان تیمم به سختی تمرین می‌کنند و در مسابقات خیلی سنگین با مدال برمی‌گردند، اما عده‌ای بیرون گود نشسته‌اند و می‌گویند، ملی‌پوشان لای پر قو هستند، اصلاً این‌طور نیست و زمانی که به عنوان مربی به آن‌ها نگاه می‌کنم و می‌بینم چطور برای افتخارآفرینی با جان و دل مبارزه می‌کنند، غبطه می‌خورم که چرا برای این همه تلاش آن‌ها هنوز هیچ کاری نکرده‌ام.
* آیا از پاداش‌هایی که گرفتید راضی هستید؟
من و همکارم خانم قاسمی اصلاً حقوقی دریافت نکردیم چه برسد به پاداش! از سال گذشته وقتی قبول کردم سرمربی نوجوانان و جوانان شوم هنوز قرارداد مالی نبسته‌ام ضمن اینکه تا به امروز من و دستیارانم حقوق نگرفته‌ایم چه برسد به پاداش. حتی زمانی که بیت رهبری از ورزشکاران تجلیل کرد به ما که با سه کاراته‌کا به المپیک بوینوس‌آیرس رفتیم و از سه فرصتی که داشتیم سه مدال برنز به دست آوردیم پاداش ندادند. نمی‌دانم چرا ارزش کار ما در المپیک جوانان آرژانتین به چشم نیامد و به جز کمیته ملی المپیک که پاداش داد هیچ نهاد و یا سازمانی از ما تقدیر نکرد.
* برای لژیونر شدن از کشور‌های خارجی پیشنهاد دارید؟
معتقدم که بازیکن و مربی نباید وارد حاشیه شوند. خودم همواره سعی کرده‌ام از حاشیه دوری کنم، اما بعضی‌ها به رغم اینکه می‌خواهیم در مسابقات سنگینی مثل مسابقات جهانی و قاره‌ای حضور پیدا کنیم با ما همدل نیستند و برای بازیکنان و کادر فنی تیم حاشیه‌سازی می‌کنند. سال گذشته مسابقات سختی را پیش رو داشتیم، اما مسابقات تدارکاتی نرفتیم و دیدار تدارکاتی‌ای که نیاز داشتیم در اختیارمان قرار نگرفت و همه این مشکلات در شرایطی بود که من سرمربی، سرپرست، مربی بدنساز و حریف تمرینی شاگردانم بودم و هر کدام از این‌ها فشار زیادی روی من و دستیارانم داشت، اما بازیکنان هم‌قسم شدند که برای دفاع از اعتبار کاراته ایران بجنگند و به قول خود نیز وفادار ماندند.
* بعضی از مربیان معتقدند شما ملی‌پوشان را در حاشیه امنیت قرار می‌دهید.
برای آن دسته از مربیانی که این‌طور فکر می‌کنند، متأسف هستم. بازیکنان تیمم به سختی تمرین می‌کنند و در مسابقات خیلی سنگین با مدال برمی‌گردند، اما عده‌ای بیرون گود نشسته‌اند و می‌گویند، ملی‌پوشان لای پر قو هستند، اصلاً این‌طور نیست و زمانی که به عنوان مربی به آن‌ها نگاه می‌کنم و می‌بینم چطور برای افتخارآفرینی با جان و دل مبارزه می‌کنند، غبطه می‌خورم که چرا برای این همه تلاش آن‌ها هنوز هیچ کاری نکرده‌ام.
* آیا از پاداش‌هایی که گرفتید راضی هستید؟
من و همکارم خانم قاسمی اصلاً حقوقی دریافت نکردیم چه برسد به پاداش! از سال گذشته وقتی قبول کردم سرمربی نوجوانان و جوانان شوم هنوز قرارداد مالی نبسته‌ام ضمن اینکه تا به امروز من و دستیارانم حقوق نگرفته‌ایم چه برسد به پاداش. حتی زمانی که بیت رهبری از ورزشکاران تجلیل کرد به ما که با سه کاراته‌کا به المپیک بوینوس‌آیرس رفتیم و از سه فرصتی که داشتیم سه مدال برنز به دست آوردیم پاداش ندادند. نمی‌دانم چرا ارزش کار ما در المپیک جوانان آرژانتین به چشم نیامد و به جز کمیته ملی المپیک که پاداش داد هیچ نهاد و یا سازمانی از ما تقدیر نکرد.
* برای لژیونر شدن از کشور‌های خارجی پیشنهاد دارید؟
بله، زمانی که بازیکن بودم از کشور‌های ترکیه، سوئد، آذربایجان و... پیشنهاد داشتم، اما قبول نکرده‌ام، چون عاشق ایران هستم و می‌خواهم تمام تجربیاتم را در اختیار نوجوانان و جوانان ایرانی بگذارم.
* اوقات فراغت سرمربی جوانان و امید چگونه می‌گذرد؟
زبان انگلیسی می‌خوانم. براساس رشته تحصیلی‌ام مطالعه می‌کنم و گاهی وقت‌ها هارمونیکا می‌زنم.
* با توجه به تبعیض‌هایی که در کاراته وجود دارد، آیا تا به حال شرایطی پیش آمده که تصمیم بگیرید این ورزش را کنار بگذارید؟
بله، به خاطر بی‌توجهی بار‌ها دلسرد شدم و تصمیم گرفتم کاراته را کنار بگذارم، اما به خاطر علاقه‌ای که به کاراته و شاگردانم دارم پشیمان شدم و تمام سختی‌ها را به جان خریدم و ماندم.
* از درآمدتان در کاراته راضی هستید؟
به رغم اینکه ملی‌پوشان خوبی را به تیم ملی برای مسابقات جهانی و قاره‌ای معرفی کردم، اما یک باشگاه ندارم و سالن اجاره‌ای در اختیار دارم. بخش عمده‌ای از درآمدم برای اجاره سالن پرداخت می‌شود و حقوقی نیز در تیم ملی دریافت نمی‌کنم.
بله، به خاطر بی‌توجهی بار‌ها دلسرد شدم و تصمیم گرفتم کاراته را کنار بگذارم، اما به خاطر علاقه‌ای که به کاراته و شاگردانم دارم پشیمان شدم و تمام سختی‌ها را به جان خریدم و ماندم.
* از درآمدتان در کاراته راضی هستید؟
به رغم اینکه ملی‌پوشان خوبی را به تیم ملی برای مسابقات جهانی و قاره‌ای معرفی کردم، اما یک باشگاه ندارم و سالن اجاره‌ای در اختیار دارم. بخش عمده‌ای از درآمدم برای اجاره سالن پرداخت می‌شود و حقوقی نیز در تیم ملی دریافت نمی‌کنم.
* با اینکه از دنیای قهرمانی فاصله گرفته اید، اما هنوز برای مبارزه آمادگی دارید، نظر شما در این باره چیست؟
سه روز در هفته بدنسازی حرفه‌ای و سه روز تمرین کاراته دارم و همین موضوع باعث می‌شود که برای مبارزه آماده باشم. ضمن اینکه در خارج از اردو‌های تیم ملی حریف تمرینی حمیده عباسعلی، طراوت خاکسار و شاگردانم هستم و با آن‌ها تمرین می‌کنم. البته این کار را به دو دلیل انجام می‌دهم؛ می‌خواهم حریف تمرینی خوبی برای شاگردانم باشم، چون بهتر از هر مربی دیگری نقاط ضعف و قوت شاگردانم را می‌دانم و دوم اینکه خودم به کاراته علاقه دارم و می‌خواهم خودم را آماده نگه دارم.
* با این آمادگی احتمال دارد سمانه خوشقدم بخواهد در المپیک توکیو حضور پیدا کند؟
به هیچ عنوان، البته هر ورزشکاری دوست دارد که المپیک را از نزدیک ببیند و در آن فضا قرار بگیرد، اما زمانی که سمانه خوشقدم با دنیای حرفه‌ای خداحافظی اجباری کرد دیگر دنیای قهرمانی برایش تمام شد.
* اولویت کادر فنی کدام مسابقه است؟
اولویت اصلی ما حضور قدرتمند در پیکار‌های قهرمانی جوانان و امید‌های آسیای مالزی است. برای شروع اردو‌ها مسابقات انتخابی انجام شد و در نهایت نفرات اعزامی به قهرمانی آسیا به اردو دعوت شدند. تمرینات را از سوم اسفند شروع کردیم و تا قبل از تعطیلات نوروز ادامه دارد. پس از آن اردونشینان به مرخصی می‌روند و پس از پنج روز استراحت مجدداً به تمرینات برمی‌گردند و تمرینات را از سر می‌گیرند تا برای رویارویی باحریفان آسیایی آماده باشند.
* به چند مدال از تاتامی قهرمانی آسیا امیدوارید؟
بانوان کاراته قابلیت‌های خود را بار‌ها در میادین جهانی و قاره‌ای نشان داده‌اند، اما بعضی مسائل دست ما نیست. اگر در مالزی مسائل پشت پرده داوری اجازه بدهد کاراته‌کا‌ها خودشان مدال بگیرند و داستان تقسیم مدال گریبانگیرمان نشود نتیجه خوبی خواهیم گرفت.
اولویت اصلی ما حضور قدرتمند در پیکار‌های قهرمانی جوانان و امید‌های آسیای مالزی است. برای شروع اردو‌ها مسابقات انتخابی انجام شد و در نهایت نفرات اعزامی به قهرمانی آسیا به اردو دعوت شدند. تمرینات را از سوم اسفند شروع کردیم و تا قبل از تعطیلات نوروز ادامه دارد. پس از آن اردونشینان به مرخصی می‌روند و پس از پنج روز استراحت مجدداً به تمرینات برمی‌گردند و تمرینات را از سر می‌گیرند تا برای رویارویی باحریفان آسیایی آماده باشند.
* به چند مدال از تاتامی قهرمانی آسیا امیدوارید؟
بانوان کاراته قابلیت‌های خود را بار‌ها در میادین جهانی و قاره‌ای نشان داده‌اند، اما بعضی مسائل دست ما نیست. اگر در مالزی مسائل پشت پرده داوری اجازه بدهد کاراته‌کا‌ها خودشان مدال بگیرند و داستان تقسیم مدال گریبانگیرمان نشود نتیجه خوبی خواهیم گرفت.
