مربیگری فلسطین از مربیگری هر تیم دیگری در جهان فوتبال سختتر است.
نورالدین ولدعلی، که دومین دوره مسئولیتش در سال ۲۰۲۱ به پایان رسید، این را بهتر از بقیه میداند. ولد علی میگوید: «چالشهای منحصر به فردی وجود دارد. تصور کنید نیمی از بازیکنان گرت ساوتگیت در شهر دیگری باشند و نتوانند خود را به بازی برسانند، یا بین لیورپول و منچستر ایست بازرسی وجود داشته باشد و برخی از بازیکنان بازگردانده شوند. اگر سرمربی فلسطین باشید چنین شرایطی را تجربه خواهید کرد.»
بیماری همهگیر کرونا انجام بازیهای بینالمللی را با مشکل مواجه کرد، اما از زمان ورود فلسطینیها به فیفا در سال ۱۹۹۸ به کمک حمایت قوی سپ بلاتر، تازه شرایط برای آنها برابر شده بود. تسلط روزافزون اسرائیل بر سرزمین فلسطین از سال ۱۹۴۸ یک موضوع بینالمللی مهم است که پیامدهایی در هر زمینهای دارد. فوتبال هم مستثنی نیست. در سال ۲۰۰۷، ۱۸ نفر از اعضای تیم ملی ویزای خروج دریافت نکردند و نتوانستند به بازی مهم تدارکاتی جام جهانی در سنگاپور برسند.
در سال ۲۰۰۹، ایمن الکرد، شادی سباخه و وجه مشتحه به دلیل بمبگذاری در ورزشگاه، کشته شدند. با این حال، به دور از سرفصلهای بینالمللی، موانعی وجود دارد که کار فلسطین را برای رقابت در صحنه بینالمللی دشوارتر میکند. ولدعلی میگوید: «مردم در فلسطین در جابجاییها هم آزاد نیستند. اگر میخواهید اینجا را ترک کنید، ابتدا باید از تعدادی ایست بازرسی عبور کنید و اگر از آنها عبور کردید، باز هم باید از طریق مرز به اردن بروید.» در تجربه مربی، بدترین سناریو این است که اصلاً موفق به خروج نمیشوید، بهترین حالت هم این است که بین ۵ تا ۸ ساعت معطل میشوید. سپس باید با یک پرواز به کشور دیگری بروید تا بتوانید یک بازی انجام دهید.
با این وجود، فلسطین که اکنون در رده ۹۴ جهان قرار دارد، با هدایت مکرم دبوب در ماه ژوئن به جام ملتهای آسیای ۲۰۲۳ راه یافت و در صدر گروهی شامل فیلیپین، یمن و مغولستان قرار گرفت و هر سه بازی را برد، ۱۰ گل زد و هیچ گلی دریافت نکرد. این به معنای هتتریک حضور در بزرگترین رویداد قاره است و برای سوزان شلبی، نایبرئیس اتحادیه فوتبال فلسطین، یک دستاورد خیرهکننده به شمار میآید. او میگوید: «مثل روزنه نور است در بیابانی از ناامیدی. فلسطینیها این روزها احساس میکنند که توسط برادران عرب خود رها شدهاند و جامعه بینالمللی به آنها خیانت کرده است. جای تعجب نیست که این تیم به نماد مهم هویت ملی تبدیل شده است. واجد شرایط بودن در چنین شرایط وخیمی، ایمان فلسطینیان به مقاومت ملی و اراده ما برای بقا و غلبه را تجدید میکند.»
او میگوید به همین دلیل است که تیم ملی به «الفدایی» معروف است. «این نه تنها به معنای «مبارز آزادی» است، بلکه به معنای آن نوع مبارز آزادی است که حاضر است همه چیز را برای آرمانش فدا کند. الفدایی نمادی است که هر کودک فلسطینی آرزوی آن را دارد و اعطای چنین نامی به تیم ملی بیانگر معنای آن برای ملت است.»
موفقیت در سطح بینالمللی یک مسئله بزرگ است اما در بازی داخلی هم مشکلاتی وجود دارد. غزه و کرانه باختری لیگهای خاص خود را دارند زیرا سفر بین این دو آسان نیست. ولد علی میگوید: «گاهی اوقات بازیکنان را از سفر از یک قسمت فلسطین به قسمت دیگر منع میکنند. او (دبوب) هنگام انتخاب تیمها شروط خود را حفظ کرد. بنابراین وقتی مثلاً ۲۳ بازیکن دارید، باید شرایط را مدیریت کنید. شما برخی از غزه، برخی از کرانه باختری، برخی از اورشلیم، برخی از عربهای فلسطینی را فرا میخوانید. همچنین تلاشهایی برای فراخوانی بازیکنان دور از وطن در اروپا و آمریکای جنوبی به ویژه شیلی صورت گرفته است.
پرورش بازی در سطح پایه نیز یک چالش است. شلبی میگوید: «اشغالگران واردات تجهیزات ورزشی، ساخت زمینها و امکانات تمرینی را محدود میکنند. بسیاری از فوتبالیستها به دست سربازان اسرائیلی جان خود را از دست دادند. دهها نفر دستگیر یا به گونهای مجروح شدند که دیگر نمیتوانستند فوتبال بازی کنند.»
حال اگر تیم ملی فلسطین چنین موانعی نداشت، چقدر میتوانست در فوتبال به موفقیت برسد؟ ولد علی میگوید: «قطعاً بدون اشغال بهتر خواهند بود، اما بزرگترین تغییر بیشتر از نظر سازمانی، مدیریتی و مالی احساس میشود.» با این حال، لزوماً به این معنی نیست که یک سیر صعودی گسترده در استانداردها و رتبهبندیها وجود خواهد داشت. او میگوید: «فلسطین در این صورت مانند سایر کشورهای عربی مثل اردن، لبنان یا سوریه میشد، زیرا آنها فرهنگ فوتبالی مشابهی دارند.»
با ۴ جایگاهی که آسیا دارد، چنین تیمهایی در سالهای اخیر فاصله چندانی با صعود به جامجهانی نداشتهاند. زمانی که این رقم از سال ۲۰۲۶ به عدد ۸ ارتقا پیدا کند، حتی ممکن است روزی در بزرگترین صحنه هم حاضر شوند.
کسانی که مسئول هستند در مورد چنین موضوعاتی بحث نمیکنند، اما طرفداران در غزه و کرانه باختری مانند هر جای دیگری هستند. ولد علی میگوید: «برای مردم، تیم ملی واقعاً مهم است، اما در مورد هواداران مسئلهای وجود دارد. آنها تفاوت بین تیم ملی تحت اشغال و تیمی که در شرایط عادی قرار دارد را نمیدانند. هواداران فلسطین تیم خود را با تیمهای دیگر مقایسه میکنند اما واقعاً شرایطشان یکسان نیست. وقتی فلسطین خارج از خانه بازی میکند، یک سفر ساده میتواند ۲۰ ساعت طول بکشد، اما هواداران همچنان میگویند «چرا برنده نشدید؟» اما در حال حاضر، این سؤال تقریباً کمتر از قبل پرسیده میشود.»