رقابت‌های لیگ ملت‌های والیبال ۲۰۲۳ جهان در شرایطی به پایان رسید که لهستان توانست عنوان قهرمانی این دوره از بازی‌ها را به خود اختصاص دهد. در بین تیم‌های آسیایی هم ژاپن شگفتی‌ساز امسال بود و ایران با افتی محسوس و با ارائه بازی‌های ضعیف به کارش با ایستادن در رتبه چهاردهم از جدول ۱۶ تیمی این تورنمنت پایان داد. ثبت فقط دو برد در رقابت‌های این دوره به اندازه کافی گواه افت کیفیت والیبال ایران بود. اگرچه مسئولان فدراسیون والیبال از یک‌سو و اعضای کادر فنی از سوی دیگر در تلاش بودند تا کارشکنی آمریکایی‌ها در هفته پایانی را به این ناکامی مرتبط کنند ولی بازی‌های ضعیف تیم ملی در دو هفته نخست راه توجیه را بر آنها بست. نهایتا هم که اظهارات بهروز عطایی، سرمربی تیم ملی والیبال ایران، در واکنش به این ناکامی به غیر از ناراحتی علاقه‌مندان به والیبال چیز بیشتری در پی نداشت.
این اتفاقات در شرایطی حاصل شد که محمدرضا داورزنی، رئیس فدراسیون والیبال، مطابق با برنامه‌ریزی قبلی که ترسیم کرده بود، وعده داده بود ایران در این سال‌ها یکی از تیم‌های برتر دنیا شود. حالا نه‌تنها چنین نشده بلکه اقتدار این تیم در آسیا هم از دست رفته و ژاپنی‌ها دوباره تبدیل به قدرت برتر در این منطقه جغرافیایی شده‌اند. با مرور اتفاقاتی که در این برهه زمانی برای تیم ملی والیبال ایران رقم خورده، مشخص است که سپردن کار به دستان یک مربی ایرانی، آن‌هم بعد از چندین سال که مربیان خارجی در والیبال ایران فعالیت کرده و پایه و اساس خوبی ایجاد کرده بودند، اشتباه از آب درآمده است. کمترین انتظار از فدراسیون والیبال ایران این بود که پس از لیگ ملت‌های والیبال ۲۰۲۳ عذر بهروز عطایی را بخواهد تا او که مشخصا کار در تیم ملی والیبال ایران برایش سخت شده، بیش از این مورد انتقاد قرار نگیرد.
در تصمیمی بحث‌برانگیز ولی فدراسیون والیبال به این نتیجه رسید که چون فاصله اندکی تا شروع بازی‌های قهرمانی آسیا باقی مانده همچنان با بهروز عطایی کار کند. آنها حمایت قاطعانه‌ای هم از این مربی ناکام داشته و وعده روزهای بهتر را داده‌اند. با وجود آنکه فدراسیون در تلاش بود که انتقادها از عملکرد بهروز عطایی را به دور از انصاف جلوه دهد ولی نشست کمیته فنی فدراسیون والیبال که با حضور ۲۴ نفر از مربیان، پیش‌کسوتان، صاحب‌نظران و کارشناسان این رشته ورزشی برگزار شد، نشان داد که بسیاری از آنها هم ریشه این مشکلات را در عملکرد ضعیف سرمربی تیم ملی والیبال ایران می‌دانند. در ۲۷ سرفصلی که برای حل این مشکلات عنوان شده، حداقل ۱۹ مورد را می‌توان یافت که مقصر ناکامی والیبال ایران در این روزها کادر فنی است. در زیر به ۱۹ موردی که به‌صورت رسمی در این نشست عنوان شده که مستقیما بهروز عطایی و کادرش را نشانه رفته اشاره شده است. ناگفته نماند این موارد، نظرات حلقه نزدیک فدراسیون والیبال است.
۱- فدراسیون تلاش لازم را انجام داده اما مربی وطنی باید با شاخص معیار انتخاب شود و به خارج از کشور اعزام شود تا برای تیم ملی کشورمان مؤثر باشد. مشکلات تیم ایران در سه بخش فنی، مدیریتی و حاشیه‌ای است که باید دقیق تحلیل شود.
۲- تمرکز کافی در بحث فنی وجود ندارد و شاید نیاز به تغییراتی وجود دارد و باید این موضوع را در نظر گرفت. تا پایان هفته اول لیگ ملت‌ها تیم ملی ارنج ثابت نداشت. کادر روی نیمکت آشفتگی داشت و ارتباط با بازیکنان خوب نبود.
۳- والیبال باید از کادر فنی دیگری که برای والیبال زحمت کشیدند، استفاده کند و بازیکنان شایسته را نیز به تیم ملی دعوت کنیم. مربی خارجی دارای کلاس معتبر جهانی جذب کنیم تا سیستم والیبال را از این اتفاق نجات دهد. اکثر کشورهای بزرگ دنیا با ۱۵ روز اردو تیم را به مسابقات می‌آورند.
۴- افکار عمومی طرفدار مربی خارجی هستند و باید به خاطر داشته باشیم که ولاسکو زمانی وارد ایران شد که تیم ملی پر از ستاره بود. تغییر در سرپرستی تیم می‌تواند به موفقیت تیم ملی والیبال کمک کند. بازیکنان یا مصدوم یا گرفتار بداخلاقی‌های کادر فنی یا بی‌انگیزه هستند. باید بازیکنان را جذب کرد و در کنار کمیته فنی کوچک تیم بهبود یابد.
۵- ورزش حرفه‌ای دو وجه دارد صبر و شکیبایی در روزهای سخت و لذت از روزهای خوب. یکی از ضعف‌های مهم تیم ملی دریافت اول است. سرویس اهمیت زیادی در دنیا دارد و باید ساعت تمرین را بیشتر کنیم و در زدن سرویس تمرینات را افزایش دهیم.
۶- اگر می‌خواهیم آینده والیبال را بسازیم، این ورزش بازیکن‌محور است اما اقتدار دیکتاتوری نیست و باید به قلب بازیکن نفوذ کرد. از تیم ژاپن در لیگ ملت‌های امسال درس بزرگی گرفتیم که زود تسلیم نشویم. نباید به عقب برگردیم و باید از تیم ملی حمایت کرد و با پذیرش اشتباهاتش به کار ادامه دهد.
۷- اگر نفهمیم مشکل کجاست هیچ‌گاه موفق نخواهیم بود. فدراسیون شرایطی را فراهم کرده که در رده‌های سنی فوق‌العاده عمل می‌کند اما تیم بزرگسالان با وجود عملکرد خوب برابر لهستان به هم می‌ریزد. باید در کنار بحث فنی و مدیریت، حاشیه‌ها را هم برطرف کنیم.
۸- نیمکت تیم ملی نیاز به تقویت دارد. باید رئیس فدراسیون در مسابقات پیش‌رو کنار تیم ملی باشد. چرا یک کارگاه برای دریافت‌کننده‌های تیم با توجه به نبود میلاد عبادی‌پور نداشتیم.
۹- حلقه گمشده‌ای که در بحث روحی و روانی به دنبال آن هستیم، شجاعت است و اعمال شجاعانه در تیم و کادر فنی نیست. با تمام کاستی‌ها خود را در معرض قضاوت قرار می‌دهیم اما نباید با پیش‌بینی شکست پیش برویم.
۱۰- در المپیک تیم دوم دریافت با ۴۱ درصد بودیم. چطور باید این ضعف را درست کرد؟ مشخص است که نیاز به تمرین وجود دارد. تمام تیم‌های دنیا سرعت بازیشان بالا رفته است. در توپ‌گیری هم مشکل داریم.
۱۱- چرا از پیش شکست‌خورده فکر می‌کنیم و با اطمینان می‌گوییم که در انتخابی برزیل صعود نمی‌کنیم. چهار بازی پنج‌سته ایران نباید اصلا به ست پنجم می‌کشید.
۱۲- حس رقابت در تیم ملی وجود ندارد و بین بازیکنان و کادر فنی همبستگی لازم وجود ندارد. چهره‌ها عبوث است و نشست با بازیکنان و بیان حرف‌هایشان دور از چشم کادر فنی است.
۱۳- یک سرمربی همیشه تنهاست. ۴۰ درصد کار تمرین و ۶۰ درصد ذهنی است. تیم ملی مشکلات فنی بسیاری دارد. سرمربی تیم ملی نباید به حواشی فضای مجازی توجه کند. در کوتاه‌مدت چند کاری نمی‌توان انجام داد و باید به لحاظ روانی روی بازیکنان کار کرد. والیبال ایران درحال‌حاضر مملو از استعداد است.
۱۴- تمام مباحث مطرح‌شده در این نشست برای تقویت تیم ملی والیبال ایران است و اگر به دنبال تغییر نسل هستید، این نسل بهترین‌ها هستند. ملیت مربی مهم نیست بلکه کیفیت کار او اهمیت دارد.
۱۵- کادر فنی اکنون عصبی است و انتقادپذیری پایینی دارد. مطالبه مردم بالا رفته است و همه‌جا از والیبال صحبت می‌شود. مربیان بزرگ هم به ایران آمدند و از آنها استفاده کردیم. ژاپن هم با اینکه مرجع است درحال استفاده از مربی فرانسوی است و باید در بلندمدت این موضوع را در نظر گرفت.
۱۶ -مشکلات تیم یک یا دو مورد نیست. مربیان ایرانی ضعیف‌تر از مربیان خارجی نیستند و ولاسکو هم در مصاحبه‌اش گفت که امروزه در اینترنت اطلاعات بسیاری وجود دارد. بسیاری از مربیان ایران درحال به‌روزشدن و ارتقای دانش خود هستند اما کسی که معتقد باشد من بهترین هستم روز پایانش است.
۱۷- لبخند بازیکنان از اعتمادبه‌نفس نشات می‌گیرد اما به مسائل روحی و روانی هیچ توجهی نمی‌شود. بین بازیکنان هیچ اتحادی وجود ندارد و نسبت به سرمربی موضع دارند.
۱۸- بازیکنانی تصمیم گرفتند دیگر بازی نکنند و چرا باید تیم در این حد از هم گسیخته باشد. باید فکری اساسی کرد و اگر می‌خواهیم دو تیم داشته باشیم باید سرمربیان تیم الف و ب با هم متحد باشند.
۱۹- تیم‌های ایران تمرینات زیادی دارند که بیشتر از حد معمول تمرین دیگر تیم‌ها در دنیاست. نیازمند سرمربی‌ای هستیم که طی یک پروسه بلندمدت بازیکنان را برای تیم بزرگسالان آماده کند.
به‌هرروی، با وجود انتقادهای بسیار واضحی که دراین‌بین مطرح و باعث عذرخواهی رسمی بهروز عطایی شده، فدراسیون این سرمربی را حفظ کرده و در عوض یک مربی و سرپرست تیم را عوض کرده است! اتفاقی که ظاهرا باعث ناراحتی اعضای کمیته فنی شده تا فدراسیون والیبال مجبور شود به‌طور رسمی خبر از تغییر در کادر فنی در آینده‌ای نزدیک بدهد. اینکه چنین تغییری شامل بهروز عطایی شود یا نه، مشخص نیست. هرچند علاقه‌مندان به والیبال امیدوارند آن‌قدر زمان این تغییر طولانی نشود تا کار بدتر از گذشته شود.
