در مهر ماه یا همان فیفادی اکتبر، مسئولان فدراسیون دو بازی تدارکاتی دوستانه برای تیم ملی در نظر گرفتند. اولی تقابل با روسیه بود که بهترین بازی تدارکاتی ما در سال‌های اخیر لقب گرفت، چرا که بالاترین رنکینگ را میان رقبای این دو سال ما داشت! در این بازی تحت فشار قرار گرفتیم و ضعف هایمان عیان شد.
فردا سه‌شنبه ۲۲ مهر در دبی، تیم کشورمان در دومین بازی به مصاف تانزانیا می‌رود. کشوری آفریقایی در رتبه صد و هفتم رنکینگ فیفا که مثل فیفادی قبل در شهریور و در جام کافا، منتقدان بسیاری دارد. آنها که می‌گویند این بازی بیشتر از آنکه به نفع ما باشد به نفع رقیب است!
بازی با تانزانیا، دانه فلفل سیاه و خال مهرویان سیاه!
اما موافقان تیم ملی در دفاع از این بازی چه می‌گویند؟ سوای همان بهانه همیشگی که ما تحت تحریم‌های بین‌المللی هستیم و هیچ کشوری با ما بازی نمی‌کند و آنها هم که بازی می‌کنند، پول کلانی می‌خواهند و ما نداریم! در مورد اسم تانزانیا منحصراً دلیل دیگری هم هست.
آنها که می‌گویند کشورمان در شش دوره حضور قبلی در جام جهانی، سه بار در مرحله گروهی با تیم‌های آفریقایی همگروه بوده و به احتمال فراوان در جام جهانی ۲۰۲۶ نیز تیمی از قاره سیاه در گروه ما خواهد بود و بد نیست به همین بهانه، با نماینده دیگر از آفریقا بازی کنیم.
البته که اینجا باید مثالی را در پاسخ به این عزیزان یادآوری کرد؛ دانه فلفل سیاه و خال مه رویان سیاه، هر دو جانسوزند اما این کجا و آن کجا! آفریقا را همه دنیای فوتبال با قدرت‌هایی که همیشه به جام جهانی می‌رسند، می شناسند؛ مثل ساحل عاج، تونس، مراکش، سنگال، نیجریه یا الجزایر و حتی آنگولا یا کامرون!
برخی کشورها مثل مصر قدمت و ریشه دارند و باشگاه هایی که در لیگ قهرمانان قاره سیاه همیشه مدعی هستند. اما آنها هم درجه اول محسوب نمی شوند! حتی آنهاییکه یک یا دو بار در گذشته قهرمان جام ملتهای آفریقا شده اند نیز جز قدرت های درجه اول نیستند که آنها را نماینده آفریقا درنظر بگیریم.
تانزانیا هرگز به جام جهانی نرسیده و در جام ملتهای آفریقا هم افتخاری ندارد. در حالی که کشورهای درجه ۳ این قاره لااقل تک ستاره‌هایی در لیگ‌های اروپایی داشته و دارند (مثل اوبامیانگ در گابن یا ژرژ وه آ در لیبریا) تانزانیا بازیکن بزرگی هم ندارد و از هیچ نظر، نماینده خوبی برای محک تیم‌های آفریقایی نیست!
بیستمین کشور در اولین بازی
به همین بهانه بد نیست نگاهی به کارنامه تقابل‌های کشورمان با تیم‌های آفریقایی داشته باشیم. ما در طول تاریخ تیم ملی کشورمان تاکنون ۳۷ بازی با تیم‌های آفریقایی انجام داده‌ایم و این بازی سی و هشتم ما خواهد بود.
جالب اینکه در سابقه دو کشور هرگز دیداری وجود ندارد و این اولین بازی ما با تانزانیا در طول تاریخ است.
ما تاکنون با ۱۹ کشور آفریقایی روبرو شده‌ایم و تانزانیا بیستمین کشور از این قاره است که با تیم ملی کشورمان بازی می‌کند. حاصل ۳۷ رویارویی قبلی ما با تیم‌های آفریقایی ۱۷ برد، ۱۲ مساوی و ۸ باخت با ۵۷ گل زده و ۳۳ گل خورده است.
اولین و آخرین بازی، شناسایی آفریقا بعد از انقلاب
تیم ملی فوتبال ایران از سوم شهریور ۱۳۲۰ متولد شده و تا پیروزی انقلاب اسلامی، هرگز به مصاف تیمی از قاره آفریقا نرفته بود. اولین بازی ما با نمایندگان این کشور در جام صلح و دوستی کویت، جمعه ۱۲ آبان ۱۳۶۸ برابر گینه نو بود که بازی یک - یک مساوی و به ضربات پنالتی رفت. آن روز علی پروین روی نیمکت ما بود و تک گل ما را مجتبی محرمی از روی نقطه پنالتی زد.
آخرین تقابل ما با تیم‌های آفریقایی تا امروز نیز جمعه ۱۵ دی ۱۴۰۲ در ورزشگاه المپیک کیش و دیداری دوستانه مقابل بورکینافاسو بود که شاگردان امیر قلعه نویی قبل جام ملتهای ۲۰۲۳ آسیا در قطر، با گلهای مهدی طارمی و امید ابراهیمی ۲-۱ پیروز شدند.
در این حد فاصل ما در دیدارهای دوستانه و رسمی و تورنمنت‌های چهار جانبه، ۳۵ بازی با نمایندگان آفریقایی برگزار کردیم که سه تای آن در سه جام جهانی از بقیه مهمتر بوده است.
برانکو و کی روش، آینه قلعه نویی!
در جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان تیم کشورمان برای اولین بار با یک تیم آفریقایی همگروه بود. شاگردان برانکو ایوانکوویچ مقابل آنگولا ۱-۱ مساوی کردند که تنها امتیاز این تورنمنت برای دو تیم بود و همان مرحله اول حذف شدند. گل ما را سهراب بختیاری زاده زد.
در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل برابر نیجریه صفر - صفر مساوی کردیم. بازی اول گروهی بود و کارلوس کی روش خیلی می خواست تیم نبازد تا با روحیه و امیدواری به مصاف آرژانتین و بوسنی برود.
و در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه دوباره در بازی اول به مراکش خوردیم و خلاف روند بازی با گل به خودی عزیز بوهدوز در وقت های تلف شده، مسابقه را بردیم.
در جام های ۱۹۷۸، ۱۹۹۸ و ۲۰۲۲ ما با نماینده ای از آفریقا همگروه نبودیم. یعنی کل ماجرای بازی با تیمی از آفریقا برای جام جهانی بر اساس حدس ۵۰ درصدی استوار شده است!
سرزمین زیدان ها؛ حریف تکراری ما!
در میان بیش از ۵۰ کشور آفریقایی، ۱۹ کشور تاکنون مقابل تیم ملی ما ایستاده‌اند و بیشترین بازی را با الجزایر با ۵ مسابقه برگزار کرده‌ایم. زادگاه خاندان زیدان که همین حالا پسرش به استناد همین ریشه پذیرفته برای الجزایر بازی کند.
جالب اینکه برابر الجزایر، همه چیز برابر است! دو برد برای هر کدام و یک مساوی با گلهای مساوی! رفت و برگشت جام بین قاره‌ای در سال ۱۳۷۰ یک برد ۲-۱ برای ما داشت و یک برد ۱-۰ برای حریف! تساوی بدون گل در جام ال جی و سپس دو نتیجه ۲-۱ به نفع هر کدام از دو تیم در دیدارهای دوستانه اخیر دو کشور!
بعد الجزایر، محبوب ترین رقبای ما در این قاره کامرون و آنگولا (هرکدام با ۴ بازی) بوده اند. با کنیا و تونس هر یک ۳ بار بازی کردیم و با گینه، نیجریه، توگو و سنگال هر کدام ۲ بازی. برابر اوگاندا، مصر، لیبی، غنا، زامبیا، مالی، ماداگاسکار، سیرالئون، مراکش و بورکینافاسو هم یک بار به میدان رفته ایم.
این کنیای دوست داشتنی!
۱۷ برد کشورمان مقابل تیم‌های آفریقایی از این قرار است؛ برابر کنیا سه پیروزی داشته ایم و حریف دلخواه ما در این قاره است که هر ۳ بازی تاریخ را به ما باخته!
الجزایر، توگو و آنگولا هر کدام دو بار مغلوب ما شده اند و البته الجزایر دو بار هم ما را برده است. برابر کامرون، لیبی، غنا، زامبیا، ماداگاسکار، سیرالئون، مراکش و بورکینافاسو، نیز هر کدام یک پیروزی داشته ایم.
اما ۱۲ بازی ما مقابل تیم‌های آفریقایی مساوی شده است. دوبار برابر کامرون، آنگولا و سنگال مساوی کرده‌ایم و یک بار با گینه، اوگاندا، مصر، الجزایر، تونس و نیجریه. یعنی برابر الجزایر هر ۳ نتیجه ممکن را تجربه کرده ایم!
۶ زنگ خطر
۸ شکست ما برابر این کشورهای آفریقایی بوده است؛ دوبار برابر الجزایر و تونس باخته ایم و یک بار به نیجریه، کامرون، مالی و گینه. از این جمع، تونس در ۳ بازی با ما دوبار برده و یک مساوی دارد و بدترین باخت آفریقایی ما برابر این کشور است.
نیجریه و گینه نیز هرگز به ما نباخته و برده اند یا مساوی کرده اند. فقط الجزایر و کامرون را برده و به آنها باخته ایم و مالی در تنها تقابل با ما برنده بوده است.
برد ۴ تایی
همانطور که اشاره شد ما ۵۷ بار به تیم‌های آفریقایی گل زده‌ایم و بهترین برد ما با نتیجه ۴ بر صفر مقابل تیم‌های لیبی، سیرالئون و آنگولا بوده است. البته تیم ملی به کامرون و غنا هم سابقه زدن ۴ گل در یک بازی دارد اما به ترتیب یک و دو گل هم از این تیم‌ها خوردیم.
اما در میان ۳۳ گل خورده کشورمان از تیم‌های آفریقایی بهترین پیروزی متعلق به تونس است که در دیداری دوستانه دو بر صفر ما را شکست داد. ما هرگز بیش از دو گل مقابل تیم‌های آفریقایی دریافت نکردیم و سایر شکست هایمان برابر رقبای این قاره با تفاضل یک گل بوده است.
معمای تانزانیا
با این کارنامه، تیم ملی فردا برای اولین بار برابر تانزانیا قرار می گیرد. قاعدتا باید بردی راحت و پرگل برابر تیم صد و هفتم دنیا برای ایران کنار بگذاریم اما مشخص نیست نتیجه چه خواهد شد.
حتی اگر رقیب ضعیف باشد، تیم ما نشان داده قابلیت زیادی برای غافلگیری فوتبال دوستان ایرانی دارد!
اینجا را بخوانید: لطف و خدمت بزرگ تیم ملی ایران و قلعه‌نویی به تانزانیا