این روزها هنوز تب و تاب قرعه کشی جام جهانی و سرنوشت تیم کشورمان در این تورنمنت داغ است و در گمانه زنی در مورد نتایج تیم ملی، برخی وعده موفقیتهایی را میدهند که مثلا در تاریخ سابقه ندارد ولی در واقعیت، چنین نیست. برای اینکه بفهمیم چه چیزی پیش روی ماست، ابتدا باید همان تاریخ را بدانیم و بشناسیم.
عجیب است اما واقعیت دارد. با وجودی که جام جهانی بالاترین سطح فوتبال در دنیاست و نسل فعلی تیم ملی به صرف حضور در همین تورنومنت و بدون هیچ افتخاری، خود را بهترین نسل تاریخ میدانند، هنوز خیلیها نمیدانند ایران در ادوار مختلف جام جهانی چه کرده و از همین ندانستن قشر عظیمی از فوتبال دوستان، خیلیها سوء استفاده میکنند! اگر میخواهید بدانید در گذشته چه رخ داده، تا انتهای این مطلب با ما باشید.
جام شوم!
جام جهانی از ۱۹۳۰ به همت «ژول ریمه» متولد و قرار شد هر کشور ۳ بار آن را برد، مالک همیشگی اش باشد. وقتی برزیل و ایتالیا به فینال دوره نهم در ۱۹۷۰ رسیدند، مشخص شد که این جام به پایان خود رسیده چرا که هر دو قبلا دو بار برنده جام شده بودند! ایتالیا در ۱۹۳۴ و ۱۹۳۸ و برزیل در ۱۹۵۸ و ۱۹۶۲ و دیدیم که برزیل با پله افسانه ای، فینال «آزتک» را ۴-۱ برد و برای همیشه جام را به خانه برد.
جامی که بعدا سرقت شد و دیگر هرگز پیدا نشد! در نتیجه فیفا از دوره دهم یا ۱۹۷۴ جام جدیدی را با نام جام فیفا جایگزین کرد. همین جام فعلی که آخرین بار در قطر ۲۰۲۲ به آرژانتین رسید.
۱۲ تلاش، ۷ نمره قبولی
ایران نخستین بار از جام دهم یا ۱۹۷۴ برای حضور در این تورنمنت ثبت نام و تا ۲۰۲۶ و آخرین صعود ایران، در ۱۲ دوره جام جهانی فیفا برای شرکت تلاش کرده که ۷ بار موفق به کسب مجوز شده است. یعنی بیش از ۵۰ درصد موفقیت در تلاش که همین موضوع نشان می دهد تیم فعلی چندان شق القمر نکرده است!
بخصوص وقتی بدانیم در ۱۹۷۴ و ۱۹۷۸ سهم دو قاره آسیا و اقیانوسیه تنها یک تیم و فقط ۱۶ کشور به جام جهانی می رسیدند! از ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۴ تعداد تیم ها به ۲۴ رسید، از ۱۹۹۸ تا دوره قبل در ۲۰۲۲ تعداد تیم ها ۳۲ کشور بود و از این دوره ۴۸ کشور به جام جهانی می رسند که سهمیه آسیا ۸ و نیم است!
صعود بعد ۶ دوره تجربه!
ما به ترتیب در ۱۹۷۸ آرژانتین، ۱۹۹۸ فرانسه، ۲۰۰۶ آلمان، ۲۰۱۴ برزیل، ۲۰۱۸ روسیه و ۲۰۲۲ قطر، در ۶ دوره جام جهانی حاضر و ۲۰۲۶ آمریکا هفتمین تجربه ماست که قطعاً برای هر کشوری بار هفتم یک تجربه، باید با صعود و موفقیت همراه باشد!
در ادوار ۱۹۷۴ آلمان غربی، ۱۹۹۰ ایتالیا، ۱۹۹۴ آمریکا، ۲۰۰۲ کره و ژاپن و ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی، ایران ثبت نام کرد اما در مسیر مقدماتی ناکام و در این پنج دوره بود نتوانست به جام جهانی برسد. اما حالا نگاه کنید به کارنامه ایران در ۶ دوره حضور در دور نهایی جام جهانی!
۳ پیروزی تاریخی، ۴ تساوی آبرومند
ما در ادوار جام جهانی سه پیروزی داریم؛ در ۱۹۹۸ فرانسه با نتیجه ۲-۱ آمریکا را در بازی قرن بردیم، در ۲۰۱۸ روسیه با نتیجه یک بر صفر مقابل مراکش پیروز شدیم و در ۲۰۲۲ قطر با نتیجه ۲-۰ ولز را شکست دادیم.
علاوه بر این ۹ امتیاز حاصل سه پیروزی، ایران ۴ امتیاز از ۴ مساوی هم دارد. مساوی ۱-۱ در ۱۹۷۸ برابر اسکاتلند، مساوی ۱-۱ برابر آنگولا در ۲۰۰۶ ، مساوی بدون گل برابر نیجریه در ۲۰۱۴ و مساوی ۱-۱ برابر پرتغال در ۲۰۱۸ روسیه که بجز بازی با آنگولا آن ۳ تساوی دیگر کاملا نتیجه ای قابل قبول بود. اسکاتلند، نیجریه و پرتغال در تمام طول تاریخ فوتبال و تا همین امروز، بالاتر از ما ایستاده و این مساوی ها برای ما دست کمی از برد نداشت.
۲۵ درصد امتیازات، سهم ایران از ادوار جام جهانی
یعنی ایران در ۶ دوره حضور در جام جهانی و مجموعاً ۱۸ بازی ممکن در دور اول گروهی، از ۵۱ امتیاز ممکن ۱۳ امتیاز گرفت. اما چرا ۵۱ امتیاز؟ چون در جام جهانی ۱۹۷۸ سیستم امتیازدهی در فوتبال با امروز تفاوت داشت و ۲ امتیاز برای برد و یک امتیاز برای باخت منظور می شد. یعنی در آن دوره سه دیدار ما جمعاً ۶ امتیاز داشت اما از ۱۹۹۸ به بعد، سیستم سه امتیازی رایج بود که ۱۵ بازی بعدی ما جمعاً ۴۵ امتیاز داشت؛ سه امتیاز برای برد، یک امتیاز برای مساوی و صفر امتیاز برای باخت!
۱۳ امتیاز از ۵۱ امتیاز ممکن، یعنی ۲۵.۴۹ درصد از کل امتیازات! یک چهارم امتیازات ممکن
کی روش و برانکو، صاحبان بهترین و بدترین کارنامه!
بهترین کارنامه ما به جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه برمیگردد که ۴ امتیاز از ۹ امتیاز ممکن را گرفتیم ولی صعود نکردیم، آن هم در گروه مرگ! یعنی تقریبا کمی بیشتر از یک سوم امتیازات ممکن را از اسپانیا، پرتغال و مراکش گرفتیم اما جواز صعود را نه! بدترین کارنامه هم که یک امتیاز از ۹ امتیاز ممکن است در ۲۰۰۶ و ۲۰۱۴ رقم خورده است؛ با دو مربی خارجی که اتفاقا هر دو بسیار در ایران محبوبند، یعنی ۱۱/۱۱ درصد امتیازات ممکن! و جالب اینکه در این کارنامه ضعیف کی روش و برانکو شریکند!
یعنی کی روش در دو دوره متوالی صاحب بدترین و سپس بهترین کارنامه ایران در جام جهانی شده و روند صعودی او اگر در این دوره تکرار شود، ما را به دور حذفی می رساند. حال باید دید امیر قلعه نویی با این آمار چه میکند!
مرد سوم
ایران تاکنون دو بار با مربی ایرانی در جام جهانی حاضر بوده است. بار اول حشمت مهاجرانی خود تیم ملی را به ۱۹۷۸ آرژانتین رساند و آنجا دو باخت برابر هلند (۳-۰) و پرو (۴-۱) آورد و یک مساوی (۱-۱) با اسکاتلند؛ یعنی از ۶ امتیاز ممکن یکی، ۱۶/۶۶ درصد از کل امتیازات.
بار دوم که جلال طالبی در ۱۹۹۸ جانشین ایویچ در آستانه مسابقات شد و یک برد برابر آمریکا (۲-۱) کسب کرد و دو باخت برابر یوگسلاوی (۱-۰) و آلمان (۲-۰)؛ یعنی ۳ امتیاز از ۹ امتیاز ممکن، یک سوم یا ۳۳/۳۳ درصد کل. حالا باید دید ژنرال چه می کند!
اینجا را بخوانید: رویافروشی با تحریف تاریخ؛ صعود از این گروه افتخار نیست، وظیفه است!