اخطار دولت ماریانو راخوی به کاتالونیا و مرکز آن یعنی بارسلون مانع حضور مردم این منطقه شمال شرقی اسپانیا نشد و در بعضی از مناطق کار به زد و خورد با پلیس کشیده شد. منطقه کاتالونها که از سال ۲۰۰۸ به خودمختاری تعریف شده خود دست یافتهاند، در بسیاری از موارد مالی و اقتصادی دارای خودمختاریاند و با بسیاری از کشورهای اروپایی مبادله فرهنگی و اقتصادی دارند. رئیسجمهور کاتالونیها خوزه آگوئیلرا بارها از دولت مرکزی درخواست چنین رفراندومی را کرده بود و نزدیک به هفت و نیم میلیون نفر از آن حمایت کرده بودند اما دولت مرکزی با این امر مخالف و شدیداً با آن مقابله کرده است. درگیریهای روزهای گذشته که بیشتر در مرکز کاتالونیها یعنی بارسلون صورت گرفت، روی موقعیت تیم بارسلونا نیز تأثیر منفی گذاشته است. بدیهی است با قبول خودمختاری، بارسلونا از لالیگا خارج خواهد شد و به شکلی آن رقابت یک قرنی آنان با رئال مادرید از صحنه تاریخ محو خواهد شد. در شرایط فعلی کاتالونیا مقروضترین ایالت اسپانیاست و نزدیک به ۴۲ میلیارد یورو بدهی دارد در حالی که بودجه ۱۵ میلیارد یورویی خود را از دولت دریافت میکند. با اینکه کاتالونها زبان محلی خود را دارند اما نزدیک به ۴۷درصد آنان به زبان اسپانیایی گفتوگو میکنند. بیشترین درآمد کاتالونها از جذب توریست صورت میگیرد که با این درگیریها از شدت و استقبال آنان کاسته خواهد شد. این حرکت روی فوتبال اسپانیا و بارسلونا تا چه اندازه تأثیر خواهد گذاشت؟ شاید شهرهای دیگر چون خرنا، لریدا و تاراگونا به اندازه بارسلونا متضرر نشوند اما بارسلونا و فوتبالش داستان دیگری دارد. اصلاً ریشه این جداییطلبی و خودمختاری از کجا سرچشمه میگیرد که حالا دودش باید توی چشم مردم بارسلونا برود؟
جنبش ناسیونالیسم کاتالونیا در دوران رمانتیسم در اواسط قرن نوزدهم متولد شد. دقیقاً در دورانی که باسکیها در مقابل گرایشهای سانترالیسم موضع گرفتند. آنها به احیای فرهنگی و ادبی قدم به میدان گذاشتند و بر اساس قصیدهای که کارلس آریباو سرود و نام آن را سرزمین پدری نامید، نهضت آن را آغاز کردند. کاتالونیها بر مبنای قومیت استوار نیست بلکه براساس زبان، فرهنگ و تاریخ و سرزمین استوار است و کمکم عدهای به آن ماهیت سیاسی بخشیدند مثل والنتین آلمیرال بنیانگذار ناسیونالیسم کاتالونیها که بدون در نظر گرفتن موقعیت اقتصادی و جغرافیایی اسپانیا با اقدام خود نوعی آنارشی در جامعه آن روز به وجود آورد.
کاتالونها حالا مصمم خواستار خودمختاریهای درشتتر و جدایی از اسپانیا شدهاند و دولت پادشاهی مشروطه اسپانیا شدیداً با آن مخالف است. تجسم کنید اگر بارسلونا از لالیگا برود، چه فوتبال بینمکی جاری میشود. کشور پرتغال هم یک بار سراغ این حرکت رفته بود تا با حفظ دستاوردهای پانایبریانیسم به شبهجزیره ایبر خودمختاری بدهد که با شکست همراه شد و کمکم رنگ باخت. باسکیها و کاتالونها در زمان ژنرال فرانکو دیکتاتور این شعار را تا سال ۱۹۷۰ در خود خفه کردند و با رفتار دولتی حکومت خوان کارلوس دوباره شعارهای خود را از انبار بیرون آوردند. امروز فوتبال اسپانیا دستخوش این حرکت سیاسی قرار گرفته است و تیم ملی و باشگاهها از این مسئله که روشن نیست به نتیجه برسد، دچار آسیبهای بزرگ خواهند شد. آیا مرکزیت فوتبال اروپا در تلاطم این خواسته سیاسی نابود خواهد شد و یا دولت حاکم این جرقه کاتالونها را خاموش خواهد کرد؟ حالا به این دکترین پی میبریم که تا چه اندازه پدیدههای روبنایی چون فوتبال تابع تغییرات سیاسی یک جامعه خواهد بود. در این باره بیشتر خواهیم نوشت.
