خبرورزشی - داستان بدهیهای داخلی تیمهای ایرانی قصه درازی دارد. عرف بر این است که باشگاههای حاضر در سطوح مختلف لیگ نسبت به پرداخت بدهیهای داخلی عزمی نداشته باشند و فقط نسبت به پرداخت طلب بازیکنان و مربیان خارجی حساسیت به خرج بدهند، آن هم زمانی که کار به شکایت و فیفا کشیده میشود. تیمی در ایران نیست که طلبکار داخلی نداشته باشد. در این بین یک قانون نانوشته هم میان بازیکنان و مربیان و مدیران وجود دارد. اینکه رقم قرارداد بالا نوشته میشود تا بازیکن یا مربی بعدا بتواند با زنده کردن لااقل نصف آن پول و بخشیدن مابقی به حق و حقوق متعارف خود دست پیدا کند.
پرسپولیس و شاکیانش
روز شنبه اعلام شد کمیته تعیین وضعیت پنجره نقل و انتقالاتی باشگاه پرسپولیس را به خاطر بدهیهای داخلی بسته است. تلاش مدیران این باشگاه برای باز کردن این پنجره ناکام ماند و به آنها اعلام شد باید با همه شاکیان داخلی تسویه حساب کنید یا به نوعی به توافق برسید تا اجازه خرید بازیکن جدید به شما داده شود. این اقدام کمیته تعیین وضعیت حسابی پرسپولیسیها را عصبانی کرد. مدیران تیم و هواداران در فضای رسانهای و مجازی حسابی به رییس جدید فدراسیون تاختند و آنها را به دست به یکی برای زمین زدن پرسپولیس متهم کردند.
استدلال پرسپولیسیها این بود که همه تیمهای داخلی پروندههای قطور بدهی دارند و چطور قانون فقط برای تیم ما اعمال میشود؟ کمیته تعیین وضعیت در پاسخ اعلام کرد این شرایط برای همه تیمها یکسان است و از این پس باشگاهها نمیتوانند صرفا با دادن تضمین و قول از زیر بار بدهیها رهایی پیدا کنند. در این بین یک اتفاق عجیب هم رخ داد. در لیست بدهیهای پرسپولیس که بعد از مخالفت کمیته تعیین وضعیت با باز شدن پنجره پرسپولیس منتشر شد، نام مهرداد کفشگری هم به چشم میخورد. با این حال بازیکن سابق سرخها در فضای مجازی اعلام کرد که او طلب یا شکایتی از پرسپولیس ندارد! دقایقی بعد کفشگری نوشت او را تحت فشار گذاشتهاند تا استوریاش را پاک کند! این واکنش صحت لیست منتشر شده را زیر سوال برد.
اواخر روز یکشنبه درحالی که بحثها پیرامون تصمیم جدید فدراسیون و لیست بدهیهای پرسپولیس بود، این باشگاه اعلام کرد با رایزنیهای صورت گرفته و ارایه اسناد موفق به باز کردن پنجره نقل و انتقالاتی شده است. این خبر واکنشهای بسیاری را برانگیخت. جدا از هواداران تیمهای رقیب که فدراسیون را به سازش و بده بستان متهم کردند، برخی از شاکیان پرسپولیس در فضای مجازی اعلام کردند هیچ توافقی با آنها صورت نگرفته است. از جمله این بازیکنان میتوان به شایان مصلح، فرزاد حاتمی و سوشا مکانی اشاره کرد. در همین راستا جمشید نورشرق، رییس کمیته تعیین وضعیت فدراسیون فوتبال در یک برنامه رادیویی با وکیل شایان مصلح وارد جنگ لفظی شد.
نورشرق تاکید داشت با توجه به تاریخ شکایتها محرومیت احتمالی پرسپولیس مربوط به پنجره بعدی نقل و انتقالاتی میشود اما وکیل مصلح این حرف را نپذیرفت و گفت:«اگر حکم پرونده ما به این پنجره ربط نداشت چرا روز شنبه برای مهدی ترابی کارت بازی صادر نکردید؟» نورشرق تاکید کرد:«باشگاه پرسپولیس برای پرداخت مطالبات خود وارد عمل شده و سازمان لیگ وقتی حسن نیت این باشگاه را دید که در حال تلاش برای پرداخت مطالباتش است، تصمیم گرفت این فرصت را دراختیار پرسپولیس بگذارد که با تمامی طلبکاران خود وارد مذاکره شود و از آنها رضایت بگیرد. اگر باشگاه پرسپولیس این کار را انجام ندهد پنجره نقل و انتقالات تابستانی این تیم بسته میشود. این شکایتها چون تاریخش با پنجره فعلی تداخل دارد شامل این پنجره نمیشود.»
وکیل مصلح نیز در پاسخ گفت:«پرونده شایان مصلح به مرداد ماه برمیگردد و حکم آن هم دی ماه صادر شده بود و هیچ ربطی به زمان نقل و انتقالات زمستانی ندارد. شما تا همین دیروز با من در تماس بودید و سوال میکردید آیا با پرسپولیس توافق کردهاید یا نه؟ همین دیروز به من گفتید اگر باشگاه پرسپولیس با شما توافقی نکرده به من پیامک بدهید. برای باز کردن پنجره پرسپولیس و صدورکارت بازی مهدی ترابی از ما استعلام گرفتید، مگر میشود ظرف یک روز به این نتیجه رسیده باشید که این شکایت به پنجره بعدی مربوط میشود؟»
بعد از باز شدن پنجره نقل و انتقالاتی پرسپولیس هواداران تیمهای رقیب تهدید کردند در صورتی که سرخها از بازیکنان تازه به خدمت گرفته خود استفاده کنند دوباره به صفحات فیفا و ایافسی رجوع خواهند کرد. وکیل مصلح نیز همین تهدید را تکرار کرد و گفت کاری که فدراسیون برای پرسپولیس انجام داده، خدمت نیست و خیانت است و میتواند باعث محرومیت پرسپولیس و فدراسیون شود.
همه تیمها بدهکارند
همانطور که ابتدای نوشته عنوان شد همه تیمهای ایرانی شرایطی مشابه با پرسپولیس دارند. در مجموع میتوان گفت که پروندههای مالی باشگاههای لیگ ایران بسیار پیچیده، ناشفاف و بعضا عجیب و غریب است. بسیاری از بازیکنان سالهای قبل لیگ و حتی بازیکنان دهه ۸۰ از تیمهایی که برایشان بازی کردهاند، طلبکارند. در سال ۹۷ روزنامه همشهری در گزارشی نوشت، استقلال به بیش از ۱۰۰ نفر بیش از ۱۱۰ میلیارد تومان بدهی دارد. همچنین گزارش مشابهی برای پرسپولیس منتشر شد که نشان داد شرایطش دقیقا مشابه استقلال است.
سایر تیمها نیز به فراخور خود بدهیهای انباشتهای دارند. به عنوان مثال چند روز پیش مهدی کیانی،کاپیتان سابق تراکتور گفت از زمان بازی در تراکتور که مربوط به چند سال قبل میشود بیش از یک میلیارد تومان طلب دارد. آرمین سهرابیان بازیکن تیم گلگهر در مورد طلبش از استقلال گفت حاضر شدم نصف مبلغ طلبم را هم ببخشم اما باشگاه اقدامی در زمینه پرداخت مطالباتم نمیکند. امیرحسین اصلانیان مهاجم دهه ۸۰ پرسپولیس گفت ۸۰۰ میلیون از باشگاه پرسپولیس بابت قرارداد سالهای ۷۹ تا ۸۴ طلب دارد البته اصلانیان اعلام کرد طلبش را به باشگاه به صورت کتبی خواهد بخشید. جواد نکونام،کاپیتان سابق تیم ملی و باشگاه استقلال نیز چند ماه پیش در مورد مطالبات معوقهاش گفت: «امیدوارم یک بار اول از همه در فوتبال ایران این اتفاق بیفتد و تیمهایی که نمیتوانند طلبشان را بدهند، نتوانند بازیکن بگیرند. در دنیا تیمی نیست که بدهکار باشد، بازیکن بگیرد. من خودم از دو، سه باشگاه طلب دارم. نه فقط من خیلی از بازیکنان و مربیان هستند طلب دارند ولی کسی رسیدگی نمیکند.»
در بررسی این وضعیت نقش مدیران بسیار پررنگ است. مدیران تیمهای لیگ ایران که اکثرشان انتصابی هستند و در دورهای مسوولیت قبول میکنند،توجهی به این بدهیها ندارند و نه تنها طلب طلبکاران را صاف نمیکنند بلکه بدون توجه به شرایط اقتصادی قراردادهای آنچنانی با بازیکنان میبندند و چیزی به بدهیها میافزایند و جای خودشان را به مدیر بعدی میدهند. بازیکنان نیز باید تا سالها دنبال پولشان بدوند.تازه اگر باشگاه همچنان وجود خارجی داشته باشد! چراکه برخی از باشگاهها در سالهای گذشته به دلیل بدهی و ورشکستگی اعلام انحلال کردند بدون اینکه با طلبکاران خود تسویه حساب کرده باشند. از جمله این باشگاهها میتوان به باشگاه نفت تهران اشاره کرد. هنوز برخی از بازیکنان اسبق نفت تهران از این تیم طلبکارند اما دیگر باشگاهی وجود ندارد که بتوانند از آن شکایت کنند.
هر سال هنگام اعطای مجوز حرفهای و مجوز ملی به باشگاهها برای شرکت در رقابتهای لیگ و لیگ قهرمانان آسیا، مدیران تیمها با برخی از طلبکاران که بیشتر مُصر هستند به نوعی توافق میکنند، مجوز را میگیرند و بعد میروند تا سال آینده که دوباره این بحث پیش بیاید.کمیته صدور مجوز نیز با علم به بدهیهای ریز و درشت باشگاهها مجوز مربوطه را صادر میکند. شاید به این دلیل که اگر قرار باشد تیمها بدون پرونده مالی راهی دور بعدی لیگ شوند احتمالا شاهد حضور یک لیگ بدون شرکتکننده خواهیم بود. سال گذشته و در مهر ۱۳۹۸کمیته بدوی صدور مجوز حرفهای سازمان لیگ اعلام کرد که تنها ۶ تیم موفق به کسب مجوز حرفهای شدهاند. در میان این تیمها نام استقلال و پرسپولیس دو ابربدهکار فوتبال ایران نیز دیده میشد! در چنین شرایطی معلوم است که وضعیت سایر تیمها به چه صورت بوده است.
ما سر ایافسی کلاه میگذاریم!
یکی از اصلیترین مدارک تیمها برای دریافت مجوز حرفهای جهت حضور در لیگ قهرمانان آسیا ارسال مدارک عدم بدهی باشگاههاست. مدرکی که هر ساله تیمهای باشگاهی ایرانی به ایافسی ارسال میکنند و آنها هم میپذیرند. مدیران باشگاهها مدعی میشوند تیمهای ایرانی یا بدهی ندارند یا با طلبکاران خود به توافق رسیدهاند. این همان دروغی است که فوتبال ایران هر سال به نهادهای بینالمللی میگوید.
سال ۹۶ امیر قلعهنویی در گفتوگو با رسانهها در رابطه با این مساله گفت: «ما سالیان سال به مردم و کنفدراسیون فوتبال آسیا دروغ گفتیم. بنده از تراکتورسازی و استقلال هر کدام ۸۰۰ تا ۹۰۰ میلیون تومان طلب دارم. چرا میگویند همه بدهیها را دادهایم؟ تا الان به احترام مردم خوب آذربایجان هیچ صحبتی در این باره نکردهام. حتی یکی از رفقایمان خواست برای این موضوع ارتباط برقرار کند که گفتند باید ابتدا طلب خارجیها را بدهیم. یکی مثل امیر قلعهنویی احترام گذاشت و شکایت نکرد ولی اینگونه با او برخورد کردند.»
آن زمان مدیران تراکتور و استقلال مدعی شده بودند هیچ بدهی دیگری ندارند و با همه طلبکاران به توافق رسیدهاند. قلعهنویی در واکنش به این خبر گفت:«حتما با کسانی توافق کردهاند که دست به شکایت زدهاند.» مجید جلالی یکی از مربیان دیگر لیگ برتر نیز چندی پیش در گفتوگو با روزنامه اعتماد خاطرهای جالب از دروغ گفتن به ایافسی و اطلاع این کنفدراسیون از این دروغ نقل کرد. جلالی گفت:«چند سال پیش که ناظران به ایران آمده بودند من در باشگاهی بودم که این ناظران به آنجا سر زدند و من هم در جلسه آنها حضور داشتم.
بچههای ما حین اینکه اسناد را به ناظران نشان میدادند،گاهی با هم فارسی حرف میزدند و میگفتند نه فلان سند را نشان نده یا فلان چیز را نشان بده. بعد آخر جلسه یکی از ناظران ایافسی شروع کرد فارسی حرف زدن و معلوم شد همه چیز را فهمیده اما نمیخواسته واکنش نشان بدهد.» این اتفاق در حالی برای تیمهای ایرانی رخ میدهد که برخی از تیمهای عربی در این سالها به دلیل بدهی نتوانستند مجوز حرفهای دریافت کنند.
این تیمها عمدتا بابت مدارکی که از طریق فدراسیون فوتبال کشورهای مربوطهشان ارسال میشود نتوانستهاند مجوز به دست آورند. این نشان میدهد که فدراسیونهای کشورهای عربی هم حتی با تیمهای باشگاهی خود در این زمینه همکاری یا به بیان بهتر همدستی نمیکنند. ولی معلوم نیست در فوتبال باشگاهی ما چطور با اینکه هر ساله هنگام ارسال مدارک دریافت مجوز حرفهای بسیاری از طلبکاران رسما اعلام میکنند با آنها توافقی صورت نگرفته در مدارک ارسالی از سوی فدراسیون فوتبال برای ایافسی مشکلی دیده نمیشود. البته شاید هم مشکلی دیده میشود و همانطور که جلالی عنوان کرد، ایافسی بنا به دلایلی ترجیح میدهد که مته به خشخاش نگذارد.
فدراسیون جدید؛ رویه جدید؟
مدتی پیش اعلام شد ایافسی برای صدور مجوز حرفهای شرایط را به مراتب سختتر کرده است. سال گذشته کاظم اولیایی عضو کمیته استیناف فدراسیون فوتبال گفت:«ما زیرآبیهایی رفتیم که در آینده دردسر میشود. یکی، دو نکته است که خیلی حساس است، یکی از آنها بحث رفتار جوانمردانه مالی یا غیرمالی است که در اروپا انجام میشود و درآسیا هم شروع شده است. اگر این بحث در آینده به ما ابلاغ شود که هنوز به سراغ آن نرفتهایم تمام فوتبال ما را فلج میکند.» در تابستان گزارشی منتشر شد که نشان میداد ایافسی حتی ممکن است مجوز حضور در لیگهای داخلی را نیز برای تیمهای بدهکار باطل کند.
در این گزارش آمده بود،کنفدراسیون فوتبال آسیا در حال حاضر نسبت به وضعیت مالی باشگاههای حاضر در لیگ قهرمانان، حساسیت زیادی به خرج میدهد و حتی درگذشته برخی باشگاههای عربستانی را به دلیل شرایط نامناسب مالی از این رقابتها کنار گذاشت.اکنون نیز کنفدراسیون فوتبال آسیا درحال برنامهریزی است تا باشگاههای بدهکار از حضور در لیگهای داخلی کشورها نیز محروم شوند. این مساله در صورت ابلاغ به فدراسیونهای فوتبال عضو AFC به احتمال فراوان از دو فصل آینده اجرایی خواهد شد.
به عبارت دیگر باشگاههای بدهکاری مثل استقلال و پرسپولیس اگر نتوانند وضعیت بدهیهای انباشته خود را مشخص کنند ممکن است از دو فصل دیگر حتی مجوز شرکت در لیگ برتر ایران را هم نداشته باشند چه برسد به اینکه بخواهند در لیگ قهرمانان آسیا حضور داشته باشند.
در بهمن ماه سهیل مهدی، سرپرست کمیته برگزاری مسابقات سازمان لیگ با تایید چنین رویکردی در ایافسی گفت:«آییننامه جدید صدور مجوز حرفهای باشگاهها از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا به ما ابلاغ شده است. درآییننامه جدید، الزامات استقرار مجوز حرفهای و ملی برای کشورهای آسیایی اجباری شده است.» او افزود:«در مقایسه با آییننامه قبلی صدور مجوز حرفهای به نظر میرسد الزامات جدید حرفهایسازی باشگاهها از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا سختگیرانهتر و با جزییات بیشتر شده است. آییننامه جدید را برای اطلاع و اقدام به باشگاههای کشور ارسال کردهایم و انتظار داریم باشگاهها از هماکنون نسبت به استقرار الزامات خواسته شده و طراحی ساختار جدید در باشگاهها برای مجوز صدورحرفهای خود اقدامهای لازم را انجام بدهند.»
با توجه به این شرایط به نظر میرسد، فدراسیون فوتبال عزمش را جزم کرده تا باشگاهها را از همین امسال ملزم به پرداخت تمام بدهیهای خود از جمله بدهیهای داخلی کند. داستان بسته ماندن پنجره پرسپولیس هم در همین راستا بود. با این حال مشخص نیست چرا فدراسیون به یکباره از تصمیم خودش عقبنشینی کرد و دوباره راه را برای تیمهای بدهکار باز گذاشت تا با ارایه تضمین یا به قول نورشرق نشان دادن حسن نیت و تعهد بتوانند لااقل چند ماه دیگر پرداخت بدهیهای خود را به تعویق بیندازند. این مساله فقط مربوط به پرسپولیس نیست و همه تیمهای لیگ برتر را در بر میگیرد.
نورشرق در این رابطه به رسانهها گفت:«برای احکامی که در نزدیکی بسته شدن هر پنجره نقل و انتقالات میآید، فیفا این رویه را دارد تا محرومیت را با تعهد کتبی و به مدت یک پنجره به تعویق بیندازد و پرسپولیس هم با استفاده از همین قانون فیفا ۳ ماه مهلت گرفته تا مطالبات طلبکاران خود ازجمله شایان مصلح را پرداخت کند. اگر شما احکام قطعی در نزدیکی بسته شدن زمان پنجره نقل و انتقالات گرفته باشید، میتوانید تنفس بدهید و آن محرومیت را به پنجره بعدی موکول کنید.»
نورشرق با اشاره به باز کردن پنجره نقل و انتقالاتی سایرتیمها به همین شیوه گفت: «درباره تراکتور هم همین رویه طی شد و از این باشگاه چک پرداخت با مهلت یک ماهه برای آقای مظاهری دریافت کردیم که البته آقای مظاهری چک را دریافت نکرده که به خودش ارتباط دارد ولی ما تضمین پرداخت را از باشگاه تراکتورگرفتیم.» رییس کمیته تعیین وضعیت فدراسیون فوتبال تاکید کرد:«در مورد استقلال و سایر تیمها نیز به همین رویه عمل میشود و خواهد شد. در نهایت نیز بنای ما بر این است تا این موضوع را محکم بگیریم چون معتقد هستیم تیمها باید به قراردادهایشان متعهد باشند.»