یورو ۲۰۲۰ تا به الان بیشتر از تمام تورنمنتهای قبلی گلبهخودی داشته است. جریان چیست؟
شاید باید از همان بازی اول که مریح دمیرال از ترکیه توپ را به دروازه خودی وارد کرد میفهمیدیم که اتفاقات عجیب و غریبی دارد رخ میدهد. اولین بار در تاریخ بود که یورو با گلبهخودی آغاز میشود.
جام جهانی آخری نشان از افزایش تعداد گلبهخودیها نسبت به سالهای گذشته داشت. تاریخ میگوید هری کین با زدن ۶ گل در روسیه کفش طلا را برنده شد، اما گلبهخودیها که رقمشان در آن تورنمنت به ۹ رسید و رکورد ۶تایی قبلی را شکسته بود باید این جایزه را به خود اختصاص میداد.
هنوز هم جام جهانی با ۳۲ تیم و ۶۴ بازی انجام میشود. اما در یورو فقط ۵۱ بازی انجام میشود و الان که ۴۵ بازی را پشت سر گذاشتیم و ۱۰ گلبهخودی داشتیم جا دارد بپرسیم که واقعاً جریان از چه قرار است؟ یورو ۲۰۲۰ از مجموع ۱۵ یوروی قبلی تعداد بیشتری گلبهخودی داشته است؛ صرف نظر از این نکته که تا سال ۱۹۹۲ تنها ۸ تیم در تورنمنت حضور داشتند، رقم گلبهخودیهای این تورنمنت خیلی بالاست.
این موضوع را باید به چه چیز نسبت بدهیم؟ آیا روش بازی که این روزها در فوتبال شاهدش هستیم زمینه را برای گلبهخودی مساعدتر کرده است؟ آیا همهگیری کرونا تاثیر خود را بر این بازیها گذاشته است؟ یا این فقط یکی از همان ناهنجاریهای غیرقابل پیشبینی است که عشق ما را به این بازی بیشتر کرده است؟ احتمالاً کمی از هر ۴ مورد در این موضوع دخیل است.
اگر ۱۰ گلبهخودی که یورو ۲۰۲۰ تا به الان داشته را بشکافیم میبینیم که ۳ تا از آنها بعد از ارسال پاس به عقب از حوالی خط ششقدم وارد دروازه شدهاند: همان گل اول مریح دمیرال، گل متس هوملس که باعث پیروزی فرانسه بر آلمان شد و ضربه روبین دیاس در شکست ۴-۲ پرتغال از آلمان در همان گروه. این مدل ضربه زدنها به توپ در حال افزایش است، همینطور تعداد پاسهای رو به دروازه، پاسهایی که مدافعان را مجبور میکند در لحظه تصمیم بسیار پرهزینهای بگیرند و همچنین عدم اطمینان در محوطه که بازیکنان را مجبور میکند به دروازهبان خودشان پاس بدهند.
به طور کلی، شوتها از فاصله نزدیکتری زده میشوند. در واقع فصل ۲۱-۲۰۲۰ اولین فصل در لیگ برتر از زمان ۱۱-۲۰۱۰ بود که تعداد شوتهای خارج از محوطه جریمه افزایش داشته است، البته فقط ۳۰ تا نسبت به فصل قبل از آن. تصادفی نیست که از سال ۲۰۱۲ میانگین مسافت شوتها به شدت کاهش یافته و اکنون تاکید بر استفاده از شانسهای محتملتر است. ۱۰ سال پیش، به طور متوسط در لیگ برتر ۱۲٫۶ شوت از خارج محوطه پنالتی داشتهایم؛ فصل گذشته این رقم ۸٫۶ بوده است. به نظر میرسد که اگر تیمها جلوی دروازه بیشتر با توپ کار میکنند و سعی در گل کردنش دارند تعداد گلبهخودیها بیشتر میشود.
البته بعضی از گلبهخودیهای یورو ۲۰۲۰ را نمیتوان به تغییر شگرف دادههای فوتبال و تغییر سبک بازیها نسبت داد. تا به الان دوتا از خندهدارترین گلبهخودیهای این جام گل دروازهبان اسلواکی مارتین دوبراوکا در شکست ۵-۰ مقابل اسپانیا با ضربه آبشارگونه به درون دروازه خودی و گل پدری از اسپانیا مقابل کرواسی در مرحله یکهشتم نهایی که پس از عدم توانایی اونای سیمون در کنترل توپ وارد دروازه شد، بودهاند.
لحظات بهخصوصی هم در این بازیها بوده که اشاره به مورد خاصی ندارند به جز افزایش اشتباهات فاحش بازیکنان؛ مثل پاس رحیم استرلینگ به توماس مولر که نزدیک بود منجر به گل آلمان به انگلیس در مرحله یکهشتم نهایی شود (راستی چه شد که این توپ گل نشد؟). پس احتمالاً باید انتظار این را داشته باشیم که در تورنمنتی که پس از یک فصل دشوار در حال برگزاری است بیش از حد معمول خطا و اشتباه پیش بیاید. سادهلوحانه است اگر موضوع خستگی (روحی به اندازه جسمی) را نادیده بگیریم.
شاید بعد از این دیگر گلبهخودی نداشته باشیم و یا شاید این رقم از اینی که هست هم بیشتر شود، در هر صورت یورو ۲۰۲۰ در تعداد گلبهخودیها اول است و اگر دلیل علمی پشت این قضیه باشد یا نباشد، دیوانگیهای هفتههای اخیر، مناسب فوتبال در دوران کووید-۱۹ است.
به نظر شما گلبهخودی باعث قهرمانی تیمی در فینال این رقابتها خواهد شد؟
* تام هنکاک – FourFourTwo