جام ملت‌های آسیا ماه دیگر آغاز می‌شود و اگر بازی‌هایی که تیم ملی در عید نوروز برگزار کرد را کنار بگذاریم، درواقع می‌توان گفت روند اصلی آماده‌سازی ملی‌پوشان کشورمان برای حضور در قطر ۲۰۲۳ از خردادماه آغاز خواهد شد؛ روندی که به احتمال فراوان با سفر به قرقیزستان جهت شرکت در تورنمنت کافا استارت می‌خورد و پس از آن هم در تابستان و پاییز باید از فرصت‌های فیفا برای برگزاری دیدارهای دوستانه به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم. کاری که حریفان ما انجام می‌دهند و اگر ایران در چنین مسیری قرار نگیرد قطعا لطمه بزرگی خواهد دید.
در رابطه با برگزاری دیدارهای دوستانه و شکل انتخاب حریفان، حتی با وجود تحریم‌ها، باز هم می‌توان از برخی تیم‌ها به‌عنوان رقبای تدارکاتی مناسب استفاده کرد اما یک نکته بسیار مهم دیگر هم وجود دارد که باید حتما تا قبل از جام ملت‌های آسیا رعایت شود؛ نکته‌ای که عدم رعایت آن ضربه بزرگی به تیم ملی وارد خواهد کرد.
باتجربه‌های بی‌انگیزه
تیم ملی ایران در حال حاضر جدا از این‌که به دو بخش لژیونر و بازیکنان شاغل در لیگ برتر خودمان تقسیم می‌شود، عملا در دو گروه باتجربه و جوان هم طبقه‌بندی خواهد شد. ما در جام جهانی یکی از تیم‌های پیر حاضر در قطر بودیم و کاملا مشخص است تعداد قابل ملاحظه‌ای از بازیکنانی که آن‌جا حضور داشتند، برای جام جهانی بعدی نمی‌توانند کمکی به فوتبال ایران بکنند اما مساله اینجاست نباید جوان‌گرایی را به پیکارهای مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۶ موکول کرد بلکه باید از همین جام ملت‌های خودمان شروع کنیم. باید این حقیقت را به جامعه فوتبال بگوییم که بعضی از باتجربه‌های تیم ملی دیگر انگیزه‌ای جهت همراهی این تیم ندارند. البته معنی صحبت ما بی‌انگیزگی کامل و مطلق نیست اما کاملا مشخص است که وقتی یک بازیکن پا به سن داشته باشد و قبلا هم تورنمنت‌های بزرگی همچون جام ملت‌ها و جام جهانی را به چشم دیده است، ناخودآگاه دچار کم‌انگیزگی می‌شود و نمی‌تواند کیفیت لازم را داشته باشد. این دقیقا همان آفتی است که می‌تواند ما را در جام ملت‌ها زمین‌گیر کند چون اگر بخواهیم دوباره از همین نفرات استفاده کنیم، در حالی راهی قطر خواهیم شد که برخی ملی‌پوشان ایران اسم‌های بزرگی دارند ولی کارایی لازم را نخواهند داشت.
جرأت و پذیرش حقیقت
بدون شک خود امیر قلعه‌نویی آن‌قدر باتجربه شده است که این حقیقت را با تمام وجود احساس کرده باشد. او به‌خوبی می‌داند برخی از ملی‌پوشان کنونی دیگر نمی‌توانند به تیم ملی کمک کنند چون جدا از بحث سن و سال ناخودآگاه از نظر انگیزشی هم دچار افت شده‌اند و جام ملت‌ها قطعا برای آن‌ها نمی‌تواند عامل محرک مناسبی باشد. بنابراین سرمربی تیم ملی باید این جرأت را به خود بدهد و آن‌ها را از پازل تاکتیکی خود برای قطر ۲۰۲۳ کنار بگذارد. اتفاقا حالا بهترین موقعیت برای انجام چنین کاری است چون در لیگ برتر خودمان بازیکنان فوق‌العاده باانگیزه‌ای داریم که البته کم‌تجربه هستند اما با توجه به فرصت باقی‌مانده تا آغاز جام ملت‌ها و دیدارهای تدارکاتی که تیم ملی می‌تواند تا قبل از دی ماه برگزار کند، مشکل تجربه این نفرات جوان هم با قرار گرفتن در کنار باتجربه‌هایی که هنوز انگیزه دارند، مرتفع خواهد شد و در نهایت قطعات تیم ملی شرایط بهتری پیدا خواهد کرد.
درس عبرتی به‌نام آلمان
استفاده از بازیکنان باتجربه و پابه‌سن‌گذاشته اما کم‌انگیزه گاهی اوقات حتی برای تیم‌های بزرگ فوتبال جهان هم دردسرهای فراموش‌نشدنی ایجاد کرده است. هنوز یادمان نرفته که تیم ملی آلمان در جام ملت‌های ۲۰۰۰ دقیقا به خاطر همین سبک کار چه نتایج ضعیفی گرفت و رودی فولر که پس از آن مسابقات هدایت آلمانی‌ها را برعهده گرفت، اساس کار را بر پایه جوان‌سازی گذاشت. این اتفاق برای ژرمن‌ها در جام جهانی ۲۰۱۸ هم به شکل دیگری رخ داد تا مدافع عنوان قهرمانی در همان مرحله گروهی حذف شود. از این موارد در فوتبال جهان اصلا کم نیست و امیدواریم سرمربی تیم ملی با نگاه به سرنوشت تیم‌هایی که چنین اشتباهی را مرتکب شدند، تیم ملی را برای جام ملت‌ها متحول و جوان کند.
