سیدمهدی سیدعلی از باسابقه‌ترین داوران فوتبال ایران بعد از ۲۸ سال داوری و ۲۱ دوره قضاوت و حضور در ۲۴۹ بازی در عرصه رقابت‌های داخلی آن هم در بالاترین سطح، بالاخره تصمیم به خداحافظی از داوری گرفت؛ هرچند به خاطر سن و سالش محدودیت‌هایی نیز برای او به وجود آمد. البته درباره سیدعلی شایعه شده بود که در صورت قضاوت در دربی فینال جام حذفی او از عرصه داوری خداحافظی خواهد کرد. با این حال این چهره خودش اعتقاد دارد اصلا برای این دیدار با من صحبت نشده بود، گرچه برای دربی ۹۸ این پیشنهاد را به من داده بودند که من آن را رد کردم. درخصوص سال‌ها قضاوت، دردسرها و حواشی و خاطراتی که از این سال‌ها به ثبت رسیده دقایقی با این داور اهل شهرری به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

از بابت خداحافظی‌تان از عرصه داوری تبریک بگوییم یا تسلیت؟
 بالاخره هم تبریک دارد هم تسلیت. جدا شدن از فضایی که ۲۸ سال در آن بودیم به هر صورت سخت است اما از طرف دیگر از یک سری ناملایمات راحت شدن، جای تبریک دارد. البته که من الان بیشتر ناراحتم که از این فضا جدا شدیم.

چرا این‌قدر دیر نام‌تان مطرح شد؟
ی در هر صورت زمانی که ما قضاوت را شروع کردیم داوران بزرگ زیادی در این عرصه بودند. اسامی‌ای مانند خسروی، ترکی، ممبینی، مرادی، قهرمانی و دیگران. اینها داوران بزرگی بودند و شاید به همین دلیل نام ما دیرتر مطرح شد. من در ۲۴۹ بازی در لیگ برتر قضاوت کردم.

با وجود این فضای مسموم و توهین‌های بی‌شمار، اگر به گذشته برگردیم باز هم وارد عرصه داوری می‌شوید؟
حتما. بالاخره این هم علاقه است و باز هم وارد داوری می‌شوم.

قبول دارید بسیاری از داوران فوتبال ایران پشت سر علیرضا فغانی ماندند و فضای دیده شدن آنها فراهم نشد؟
 این موضوع به شانس هم مرتبط است. شاید بازیکنانی امروز باشند که از فوتبالیست‌های لیگ برتر ما هم بهتر باشند اما شناخته‌شده نیستند و پشت‌در مانده‌اند. داوری هم از این قاعده مستثنی نیست و چه‌بسا داورانی را داریم که از خیلی از داوران لیگ برتری هم بهتر و مستحق‌تر باشند اما متاسفانه آنها هم پشت در مانده و هیچ‌وقت به لیگ برتر نرسیده‌اند.

نسبت دستمزدها در داوری در قیاس با سایر اهالی فوتبال به‌خصوص بازیکنان و مربیان، از دیدگاه شما خیلی ناچیز نیست؟
 اصلا قیاس کردن دستمزد داور با فوتبالیست کار اشتباهی است. در همه جای دنیا هم این فاصله زیاد است اما در فوتبال ما خیلی بیشتر است. با توجه به اینکه در دو سه سال گذشته به صورت افسارگسیخته‌ای دستمزد بازیکنان فوتبال افزایش پیدا کرد، متناسب با آن دستمزد داوران افزایش پیدا نکرد. متاسفانه شرایط داوری طوری است که در مملکت ما داوران مثل یک نیروی درجه ۳ و به نظرم برای فدراسیون فوتبال و کمیته داوران، داوران بی‌ارزش‌ترین عنصر فوتبال هستند. با وجود ادعاهایی که می‌شود این موضوع واقعیتی است که وجود دارد. الان ادعا می‌کنند که می‌خواهیم سیستم رادیویی وارد کنیم اما هنوز کمیته داوران عاجز از این است که ۱۰ ست از این سیستم‌ها برای داوران تهیه کنند.

VAR هم که دیگر بماند.
 من می‌گویم سیستم رادیویی که هر ست ۵۵۰۰ یورو هزینه دارد. البته باید به این نکته اشاره کنم که بهترین دوران داوری فوتبال کشورمان از زمانی که من یادم می‌آید، زمانی بود که مهدی تاج رئیس کمیته داوران بود. به نظرم آن دوره بهترین دوره داوری فوتبال ما بود چون هم حمایت خوبی می‌شد و هم اینکه کسی در کار کسی دخالت نمی‌کرد.

جالب اینکه تاج امروز با ارتقای سمت به‌عنوان رئیس فدراسیون فعالیت می‌کند.
 درست است اما در هر صورت ایشان الان در کمیته داوران مسئولیتی ندارد. همیشه بین کمیته و دپارتمان داوری درگیری وجود داشته است. الان هم شرایط طوری است که افشاریان دارد به صورت ارتش یک نفره در فدراسیون فوتبال کار می‌کند و اصلا کمیته داوران یک شوخی است و چیزی به نام کمیته داوران نداریم و می‌توانیم به جای عبارت «کمیته داوران» بگوییم «کمیته افشاریانِ» فوتبال ایران! کمیته داوران امروز برای داوری تصمیم‌گیرنده نیست و آقای افشاریان به‌شخصه خودشان یک‌نفری تصمیم می‌گیرند. پس کمیته داوران یک شوخی است چون کمیته جایی است که همه با هم براساس خرد جمعی تصمیم می‌گیرند. وقتی یک نفر تصمیم بگیرد دیگر اسمش کمیته نمی‌شود. الان آقای نیرویار و سخندان کجا هستند؟ مگر عضو کمیته داوران نیستند؟ چرا آنها را بازی نمی‌گیرند و در تصمیم‌گیری‌ها کجای کار هستند؟

برخی عقیده دارند جدیت زیاد شما در امر داوری تا حدودی جلوی پیشرفت‌تان را گرفت.
 من اعتقاد دارم که شخصیت داور همیشه باید حفظ شود. به موقع باید با بازیکنی که ظرفیت دارد شوخی در حد متعارف داشته باشد تا جایی که شائبه ایجاد نشود. از سوی دیگر باید شخصیت فاخر داوری هم حفظ شود. در فیفا اصطلاحی وجود دارد که داوران عالیجنابان زمین فوتبال هستند. پس باید رفتارشان متناسب با همین واژه‌ای که برایشان استفاده می‌شود باشد.

چقدر قبول دارید داوری خودش قبلا فوتبال بازی کرده باشد می‌تواند در داوری موفق‌تر باشد.
 این اتفاق در قضاوت بهتر یک داور می‌تواند به او خیلی کمک کند. در داوری یک بحثی مطرح است که ترجمه آن می‌شود فهم فوتبال توسط داور یا اینکه فوتبال را بشناسد. البته اگر کسی فوتبال بازی کرده باشد می‌تواند شرایط بهتری برای قضاوت داشته باشد؛ هرچند این موضوعی نیست که بگوییم هرکسی که فوتبال بازی کرده حتما داور خوبی محسوب می‌شود.

کمی هم خاطره‌بازی کنیم؛ بهترین و بدترین قضاوت‌های شما؟
بدترین قضاوتم به دیدار سپاهان و پارس جم برمی‌گردد که برای هر دو تیم یک پنالتی اشتباه گرفتم. خاطره‌انگیزترین هم فینال جام حذفی بود بین تیم‌های نفت و تراکتور در سال ۹۶ و دیدار دربی یا بازی پرسپولیس و سپاهان؛ اما از همه خاطره‌انگیزتر دیدار پرسپولیس و گل‌گهری بود که چند سال پیش با تساوی ۳ به ۳ به پایان رسید.

اصولا انگ رنگی بودن به داوران می‌چسبد؟
ما یک هفته این‌وری هستیم و یک هفته هم آن‌وری! این ظن تیم‌هاست. هیچ داوری در زمین نمی‌رود که تیمی را برنده کند. حتی اگر در دوران قبل از داوری هم به تیمی علاقه‌مند باشد وقتی وارد عرصه داوری می‌شود آبروی داور برایش مهم‌ترین چیز است و سعی می‌کند آبرویش را حفظ کند.

خود شما جایی حق را ناحق کرده‌اید که بعدا دچار عذاب وجدان شده باشید؟
همان بازی که اشاره کردم اما اشتباهاتم سهوی بود. متاسفانه در این بازی با پنالتی اشتباه من رکورد پیام نیازمند هم از دست رفت. مطمئن باشید وقتی یک داور سهوی هم اشتباه می‌کند این خودش است که بعد از بازی بیشتر از همه اذیت می‌شود. با این حال به همه مقدسات قسم می‌خورم که در طول ۲۸ سال هیچ اشتباهی را عمدی انجام ندادم و هر اشتباهی هم انجام بشود چه تاثیرگذار باشد چه نه موجب ناراحتی داور می‌شود.

در داوری جایی هم دلت شکست که منجر به گریه شما بشود؟
خیلی زیاد. جاهایی که به من تهمت زدند. یا به ناحق اجازه ندادند به چیزی که استحقاقش را داشتم برسم. جایی که واقعا حقم بود وارد لیست بین‌المللی بشوم اما این اجازه به من داده نشد به خاطر اینکه همان زمان هم سلیقه‌ای عمل کردند و نه آزمونی انجام شد و نه کسی نمرات نظارت را بررسی کرد. در سه مسابقه دربی، دیدار استقلال و فولاد و بازی فولاد و گل‌گهر و بعد از این دیدارها واقعا از سوی آدم‌های مختلف در حق من بی‌عدالتی شد که هرچقدر تلاش می‌کنم با توجه به تهمت‌های ناروایی که زده شد نمی‌توانم آنها را ببخشم.

بعد از بازی جنجالی استقلال و فولاد، هرگز با فرهاد مجیدی صحبت کردید؟
هیچ‌وقت. نه بعد از آن بازی با آدم‌هایی که به من تهمت زدند صحبت کردم و نه بعد از دربی با کسی حرفی زدم.

بعد از دربی ۹۸ هم اتهاماتی را درویش، مدیرعامل پرسپولیس به شما مطرح کرده بود.
در هر صورت آدم‌های مختلفی بودند که به من تهمت زدند. آنها را به خدا واگذار می‌کنم. این مسائل قابل اثبات بودند اما متاسفم آن جاهایی که باید نهادهای نظارتی بررسی می‌کردند به این مسائل ورود نکردند. حتی خودم از کمیته اخلاق و انضباطی خواستم این مسائل را بررسی کنند تا اگر حق با این آدم‌هاست من را جریمه کنند و به سزای عملم برسم، در غیر این صورت اگر دوستان تهمت زده‌اند همین رفتار انجام شود که متاسفانه از آنجایی که فوتبال ما خیلی حرفه‌ای است از این موارد هم خیلی راحت عبور کردند و برخوردی هم صورت نگرفت.

درباره دربی ۹۸ و برخورد گل‌محمدی در آن دیدار صحبتی ندارید که نگفته باشید؟ حتی در آن زمان گفته شد از سرمربی قرمزها شکایت کردید.
 گفتنی‌ها را درباره هر سه بازی که اشاره کردم گفتم.

اگر به گذشته برگردیم باز هم قضاوت دربی ۹۸ را قبول می‌کنید؟
 حتما. من از قضاوت هیچ مسابقه‌ای پشیمان نیستم.

برخی رسانه‌ها در آن زمان این‌طور مطرح کرده بودند که فرهاد مجیدی به قضاوت‌های شما آلرژی دارد.
 از خودشان سوال کنید. من با هیچ‌کدام از این آدم‌هایی که صحبت‌شان شد هیچ‌وقت هیچ مکالمه‌ای نداشتم. فقط امیدوارم وقتی با وجدان خود تنها شدند به رفتارها و اعمال‌شان فکر کنند.

واقعا آنها را نمی‌بخشید؟
 باز هم تاکید می‌کنم واقعا این دسته هیچ وقت از تهمتی که زدند ابراز پشیمانی نکردند. وقتی هنوز روی اعتقاد خود هستند، ان‌شاءالله در دادگاه عدل الهی با آنها رودررو خواهم شد.