پرونده| عبور از مرز باریک شجاعت

 به گزارش خبرورزشی، بدبینی به داوران قصه امروز و دیروز فوتبال ایران نیست، قصه‌ای است که به سال‌های دور برمی‌گردد، به همان سال‌ها که چند داور سرشناس با ستاره‌های مطرح فوتبال ما ارتباط داشتند و روی سکو‌های امجدیه این شایعه به گوش می‌رسید که مثلاً اگر فلان داور سوت بزند، امکان ندارد پرسپولیس ببازد و اگر بهمان داور وسط زمین باشد، استقلال بازنده از زمین بیرون نمی‌آید.
قدیمی‌ها خوب به خاطر دارند مثلاً داوری بود که وقتی پرسپولیس به گل نیاز داشت، تا ۱۰ دقیقه هم وقت تلف شده می‌گرفت و درباره‌اش شایعه شده بود اگر پروین به او اجازه ندهد، سوت پایان بازی را نمی‌کشد یا داور دیگری بود که استقلالی‌ها هر وقت بازی حساس داشتند، دست به دعا برمی‌داشتند تا قضاوت دیدار به او سپرده شود.
دهه ۶۰ و ۷۰ هم داورانی داشتیم که طرفدار متعصب استقلال و پرسپولیس بودند، داوری مازندرانی که عکس علی پروین را زیر میز کارش در ساری گذاشته بود یا داوری تهرانی که برای تماشای بازی‌های استقلال با لباس مبدل (!) به ورزشگاه می‌رفت و حتی چند باری در حال شعار دادن علیه داوران و استفاده از واژه‌هایی نظیر شیر سماور و اگزوز خاور رؤیت شده بود.
اما طی دو دهه اخیر با ورود پول به فوتبال، اتهامات وسعت بیشتری پیدا کرد و داوران به زد و بند مالی متهم شدند، اتهاماتی که غیر از سه مورد هرگز سندی برایش ارائه نشد. چه آن روز که گفتند داوری در شمال اتومبیل پژو گرفته و چه آن مقطع که نوشتند یک تیم داوری با دریافت ۷۰ میلیون تومان تیمی را از مرحله پلی‌آف به سلامت عبور داده است.
داوران که تا آن زمان قشر زحمتکش و بی‌ادعا و بی‌درآمد جامعه فوتبال معرفی می‌شدند، آرام آرام در مظان اتهام جا خشک کردند! حتماً این جمله‌ها به گوش‌تان خورده است؛ «در همه اقشار فوتبال، از خبرنگار تا مدیر و مربی و پیشکسوت، افراد فقیر، بدهکار و گرفتار سراغ داریم، اما چرا در جمع داوران، با اینکه همیشه هم حقوق‌شان عقب می‌افتد، کسی که اوضاع مالی‌اش بد باشد، نداریم؟!»
این پرسش بی‌جواب که البته مبنای درستی هم ندارد (چون همین حالا داورانی می‌شناسیم که دستفروشی می‌کنند، راننده تاکسی هستند و یا با کارگری زندگی را می‌گذرانند) ذهنیت جامعه را نسبت به داوران خراب کرده و در این میان اعتراف‌های گاه به گاه داوران بازنشسته به این ذهنیت منفی دامن می‌زند.
نمونه اخیرش اعتراف محسن قهرمانی به قبول کردن یک گل ناسالم علیه استقلال است. اعترافی که باعث شد هواداران استقلال مدعی شوند همیشه داوری‌ها علیه تیم‌شان بوده است و در نقطه مقابل طرفداران پرسپولیس هم نقل قولی که به اشتباه به یک کمک‌داور نسبت داده شده بود و از بریده شدن سر پرسپولیس در شهرآورد خبر می‌داد را منتشر کنند.
این اعتراف‌ها از یک سو نشانه شجاعت داوران بازنشسته تلقی می‌شود، اما از سوی دیگر ذهنیت جامعه را نسبت به داوران خراب‌تر می‌کند. همین که لیگ برتر دوباره شروع شود، اگر یک داور سوت اشتباهی علیه تیمی بزند، تحلیل‌ها شروع خواهد شد که دیدید با تماشاگران لج کرده بود؟ دیدید از قصد پنالتی ما را نگرفت، دیدید عامدانه علیه تیم ما پنالتی اعلام کرد؟
صد البته این که برخی داوران درآمد‌های غیرقانونی از فوتبال دارند، برخی شرط‌بندی می‌کنند و برخی بر حسب روابط مالی نتایج بازی‌ها را تغییر می‌دهند، شایعاتی است که همیشه در فوتبال به گوش می‌رسد و معمولاً هم از مرز شایعه فراتر نمی‌رود، اما وقتی یک داور به صراحت می‌گوید من از روی عمد علیه فلان تیم سوت زدم، هواداران فوتبال حق دارند با خودشان بگویند پس لابد بقیه اشتباهات این داور و یا بقیه تصمیم‌های سایر داوران هم عامدانه بوده یا ماجرا و داستانی داشته است.
هیچ کس با شفافیت مشکل ندارد، کسی هم شجاعت اعتراف به اشتباه را نفی نمی‌کند، اما گاهی اوقات برخی رفتار‌ها مرز باریک میان شجاعت و حماقت را برمی‌دارد و یک اعتراف به ظاهر شجاعانه می‌تواند موجی علیه یک صنف یا بخشی از جامعه راه بیندازد.